Mulut Kering: Gejala, Punca, Diagnosis dan Rawatan

Mulut kering adalah kejadian biasa apabila berasa dahaga atau apabila seseorang mengalami dehidrasi atau mengalami kebimbangan. Walau bagaimanapun, mulut kering secara berterusan mungkin merupakan tanda keadaan kesihatan yang mendasari. Merawat punca asas boleh membantu menghilangkan mulut kering. Jika anda sentiasa mengalami mulut kering, lebih baik berjumpa doktor. 

Apakah Penyakit Mulut Kering?

Mulut kering atau xerostomia adalah keadaan di mana mulut terasa kering kerana kekurangan air liur yang cukup untuk mengekalkan mulut lembap. Kelenjar air liur bertanggungjawab untuk menghasilkan air liur untuk memastikan mulut dilincirkan sepanjang masa. Air liur juga membantu menjaga kebersihan mulut serta memudahkan mengunyah, menelan, dan penghadaman makanan. 

Mulut kering adalah perkara biasa sekali-sekala, contohnya, apabila melakukan aktiviti berat atau dalam cuaca lembap apabila kita berpeluh banyak, menyebabkan kehilangan cecair dan menyebabkan mulut kering. Walau bagaimanapun, keadaan mulut kering yang kerap boleh menjadi tanda keadaan perubatan yang mendasari. Kadangkala, ia mungkin disebabkan oleh ubat-ubatan tertentu seperti antihistamin, dekongestan, dan beberapa antidepresan. Mencari punca dan melaraskan dengan sewajarnya boleh membantu merawat mulut kering dengan berkesan.

Gejala Mulut Kering 

Mulut kering adalah rasa melekit di dalam mulut kerana kekurangan air liur. Kadang-kadang, lidah juga boleh melekat pada bumbung mulut. Mulut kering boleh menyebabkan masalah gusi dan biasanya dikaitkan dengan beberapa gejala, seperti:

• Nafas Bad
• Bertambah rasa dahaga
• Tidak dapat merasa makanan dengan betul 
• Serak dan sakit yang berterusan
• Kesukaran semasa mengunyah, bercakap atau menelan 
• Luka yang menyakitkan di bibir, mulut, atau di lidah
• Terasa kekeringan di bahagian hidung
• Kesukaran memakai gigi palsu atau pendakap gigi 

Punca Mulut Kering

Kekurangan pengeluaran air liur yang mencukupi oleh kelenjar air liur lazimnya boleh menyebabkan mulut kering. Ia mungkin disebabkan oleh beberapa sebab, termasuk yang berikut.

• Ubat-ubatan: Ubat-ubatan tertentu seperti antihistamin, pelega otot, ubat tekanan darah, dekongestan, antidepresan, dsb. boleh menyebabkan mulut kering.
• Umur: Orang tua lebih berkemungkinan mengalami mulut kering kerana mereka cenderung mengambil lebih banyak ubat-ubatan sedemikian yang boleh menyebabkan mulut kering. 
• Rawatan kanser: Mulut kering mungkin merupakan kesan sampingan daripada banyak rawatan kanser seperti kemoterapi dan radioterapi, terutamanya apabila merawat kanser di sekitar muka.
• Kecederaan atau pembedahan: Kerosakan saraf di kawasan kepala dan leher akibat kecederaan atau selepas pembedahan boleh menyebabkan mulut kering. 
• Produk tembakau: Mengunyah atau merokok tembakau juga boleh menyebabkan gejala mulut kering.
• Bersenam atau bermain di luar: Tanpa mengira musim, bermain atau bersenam di luar, yang menyebabkan kehilangan peluh, juga boleh menyebabkan mulut kering buat sementara waktu.
• Berdengkur atau tidur dengan mulut terbuka: Ramai orang mempunyai tabiat tidur bersama dengan berdengkur dengan mulut terbuka, yang tidak dapat dielakkan membawa kepada keadaan mulut kering.

Tanda-tanda Mulut Kering

Tanda-tanda mulut kering juga boleh diperhatikan pada orang yang mempunyai fizikal atau keadaan kesihatan mental, Seperti:

• Gangguan kecemasan
• Kemurungan
• AIDS 
• penyakit Parkinson
• Diabetes yang tidak terkawal
• stroke
• Alzheimer 

Komplikasi

Apabila keadaan mulut kering berterusan untuk masa yang lama, ia boleh menyebabkan komplikasi seperti:

• Pereputan gigi
• Sakit sendi
• Jangkitan mulut seperti sariawan mulut 
• Kekeringan pada kulit dan mata
• Ruam kulit

Diagnosa

Bagi mereka yang mengalami mulut kering secara kronik, mungkin lebih baik rujuk doktorr untuk mengenal pasti sebarang keadaan yang mungkin menyebabkannya. Doktor boleh meminta sebarang gejala yang boleh diperhatikan dan melakukan pemeriksaan mulut. Mereka juga boleh memerintahkan beberapa ujian darah dan ujian pengimejan bersama-sama dengan ujian air liur (sialometri). Biopsi tisu kelenjar air liur juga boleh dilakukan jika doktor mengesyaki kanser kelenjar air liur.

Rawatan

Matlamat rawatan mulut kering mungkin untuk meningkatkan pengeluaran air liur, yang boleh membantu mengurangkan risiko masalah gusi dan kerosakan gigi. Jika mana-mana ubat didapati menjadi punca mulut kering, doktor boleh melaraskan dos atau bertukar kepada ubat alternatif. Jika keadaan kesihatan yang mendasari menyebabkan mulut kering, merawatnya juga boleh merawat mulut kering.

Ubat Rumah Untuk Mulut Kering    

• Menghirup cecair bukan berkarbonat
• Elakkan pencuci mulut berasaskan alkohol
• Tidak memakai gigi palsu semasa tidur
• Menggunakan pelembap udara di rumah
• Berhenti merokok atau mengunyah tembakau 
• Hadkan pengambilan alkohol atau minuman berasid
• Makanan pedas, kering atau berasid
• Minuman yang sangat panas atau sangat sejuk

Bilakah berjumpa doktor?

Walaupun mulut kering buat sementara waktu mungkin disebabkan oleh peluh yang berlebihan dan mungkin hilang dengan sendirinya dengan atau tanpa menambah cecair, kes mulut kering yang berterusan yang tidak menjadi lebih baik walaupun mencuba remedi rumah dan rawatan farmasi harus diperiksa oleh doktor. Ia juga penting untuk mendapatkan rawatan perubatan jika mengalami keadaan mulut kering dan mengalami satu atau lebih gejala berikut:

• Kesukaran mengunyah, makan, atau menelan 
• Kesukaran bercakap 
• Masalah dengan deria rasa
• Sakit di mulut, bersama-sama dengan pendarahan atau bengkak
• Tompok putih sakit pada mulut
• Kerap membuang air kecil walaupun mengalami mulut kering
• Kekeringan pada mata

Kesimpulan

Perkara yang paling penting untuk dilakukan untuk mengelakkan mulut kering adalah untuk kekal terhidrat. Hampir selalu mungkin untuk berjaya merawat mulut kering dengan mencuba remedi rumah atau melakukan seperti yang disyorkan oleh doktor. Kadangkala, ia mungkin mengambil sedikit masa untuk mengetahui sebab mulut kering, tetapi adalah mungkin untuk mencari penawar untuk mulut kering. Jika simptom mulut kering tidak hilang walaupun telah mencuba remedi dan rawatan di rumah, adalah penting untuk memaklumkan kepada doktor dan sebarang gejala lain yang mungkin berlaku.

Soalan Lazim

1. Adakah mulut kering kekurangan vitamin?

Kekurangan vitamin A atau vitamin B12 boleh menyebabkan gejala mulut kering selain daripada gejala lain.

2. Adakah mulut kering adalah gejala diabetes?

Mulut kering adalah gejala diabetes yang biasa. Ia mungkin akibat gula darah tinggi pada pesakit diabetes yang tidak terkawal atau tidak didiagnosis.

3. Apakah maksud mulut kering pada waktu malam?

Berdengkur dan menjaga mulut terbuka semasa tidur mungkin menjadi punca mulut kering semasa tidur pada waktu malam. Ia mungkin disebabkan oleh alahan, apnea tidur, atau penyempitan saluran hidung.