Ujian "Blood Urea Nitrogen (BUN)" ialah ujian darah perubatan biasa yang menilai fungsi buah pinggang dengan mengukur jumlah nitrogen urea yang terdapat dalam darah pesakit. Nitrogen, dalam bentuk ammonia, dihasilkan dalam hati dan dipecahkan oleh sel-sel badan. Sisa nitrogen, selepas digunakan oleh sel-sel badan, bercampur dengan komponen lain seperti karbon, oksigen, dan hidrogen, dan menjadi bahan buangan kimia yang dipanggil "urea". Urea ini bergerak melalui aliran darah ke buah pinggang, di mana ia ditapis dan seterusnya dikeluarkan dari badan melalui air kencing. Tahap urea yang tidak normal mungkin menunjukkan bahawa buah pinggang tidak berfungsi secara optimum dan memerlukan campur tangan perubatan. 

Apakah ujian Blood Urea Nitrogen (BUN)?

Ujian nitrogen urea darah, juga dikenali sebagai ujian BUN, ialah ujian darah diagnostik yang boleh memberikan gambaran berguna tentang fungsi buah pinggang. Ia mencapai ini dengan mengukur jumlah nitrogen urea dalam sampel darah. Fungsi utama buah pinggang adalah untuk menapis dan mengeluarkan bahan buangan dari badan. Apabila seseorang menghidap penyakit buah pinggang, bahan buangan mungkin tidak ditapis dengan betul, yang membawa kepada pengumpulan bahan ini dalam darah. Pengumpulan ini boleh mengakibatkan masalah kesihatan yang serius, seperti anemia, tekanan darah tinggi, dan penyakit jantung.

Jika ujian urea darah bermakna atau menunjukkan tahap urea yang tinggi, ia boleh menunjukkan bahawa buah pinggang tidak berfungsi secara optimum. Individu yang menghidap penyakit buah pinggang mungkin tidak mengalami gejala pada mulanya, tetapi menjalani ujian BUN untuk buah pinggang boleh membantu mengenal pasti sebarang perubahan yang mungkin membawa kepada masalah kesihatan.

Tujuan ujian

Ujian BUN mungkin disyorkan oleh doktor atau penyedia penjagaan kesihatan untuk mendiagnosis atau menolak keadaan tertentu, atau memantau keadaan kronik seperti:

• Penyakit atau kerosakan buah pinggang
• Keadaan kronik seperti kencing manis dan darah tinggi
• Kerosakan hati
• Penyumbatan saluran kencing
• Pendarahan gastrousus
• Kegagalan jantung kongestif

Walaupun sesetengah keadaan ini mungkin tidak didiagnosis berdasarkan ujian urea darah semata-mata, keputusan ujian ini boleh dipertimbangkan bersama dengan ujian diagnostik lain untuk mengenal pasti keadaan kesihatan dan penyakit tertentu. Selain itu, ujian BUN boleh membantu menentukan keberkesanan rawatan dialisis apabila pesakit sedang menjalani dialisis peritoneal atau hemodialisis.

Kegunaan Ujian BUN

Ujian Blood Urea Nitrogen (BUN) adalah ujian darah yang mengukur tahap nitrogen dalam darah yang berasal dari urea. Urea adalah bahan buangan yang dihasilkan dalam hati semasa pemecahan protein, dan ia dikumuhkan oleh buah pinggang. Ujian BUN biasanya digunakan dalam amalan perubatan untuk pelbagai tujuan. Berikut adalah beberapa kegunaan utamanya:

• Penilaian Fungsi Buah Pinggang: Ujian BUN sering digunakan sebagai sebahagian daripada panel ujian untuk menilai fungsi buah pinggang. Tahap BUN yang tinggi mungkin menunjukkan fungsi buah pinggang terjejas, kerana buah pinggang bertanggungjawab untuk menapis dan mengeluarkan urea daripada darah. Walau bagaimanapun, adalah penting untuk ambil perhatian bahawa walaupun BUN adalah penanda fungsi buah pinggang, ia tidak khusus dan faktor lain juga boleh mempengaruhi tahap BUN.
• Pemantauan Dehidrasi: Dehidrasi boleh menyebabkan peningkatan tahap BUN. Apabila cecair tidak mencukupi dalam badan, kepekatan urea dalam darah mungkin meningkat. Ujian BUN boleh digunakan sebagai penunjuk status penghidratan.
• Penilaian Fungsi Hati: Walaupun BUN terutamanya mencerminkan fungsi buah pinggang, ia juga boleh dipengaruhi oleh fungsi hati. Penyakit atau keadaan hati tertentu yang menjejaskan metabolisme protein dalam hati boleh menjejaskan tahap BUN.
• Penilaian Pengambilan Protein: Tahap BUN boleh dipengaruhi oleh jumlah protein dalam diet. Pengambilan protein tinggi atau diet protein tinggi boleh menyebabkan tahap BUN meningkat.
• Memantau Keadaan Perubatan Tertentu: Ujian BUN adalah sebahagian daripada kerja darah rutin dan mungkin dipantau dari semasa ke semasa untuk menilai perubahan dalam fungsi buah pinggang atau kesihatan keseluruhan. Ia sering digunakan bersama-sama dengan ujian lain, seperti kreatinin, untuk memberikan penilaian yang lebih komprehensif tentang fungsi buah pinggang.
• Penilaian Praoperasi: Dalam sesetengah kes, ujian BUN mungkin disertakan dalam penilaian praoperasi untuk menilai kesihatan keseluruhan dan fungsi buah pinggang sebelum pembedahan.

Apakah ukuran ujian?

Ujian BUN boleh dijalankan sebagai sebahagian daripada siri ujian yang dikenali sebagai 'panel metabolik komprehensif (CMP),' yang boleh membantu dalam mendiagnosis atau memantau penyakit atau gangguan buah pinggang. Biasanya, ujian nitrogen urea darah mengukur kuantiti nitrogen urea dalam aliran darah.

Bilakah saya perlu mendapatkan ujian ini?

Ujian urea darah mungkin disyorkan oleh pembekal penjagaan kesihatan atau doktor semasa pemeriksaan rutin atau jika mereka mengesyaki bahawa pesakit menunjukkan simptom kerosakan buah pinggang atau berisiko menghidap penyakit buah pinggang. Individu mungkin berisiko mendapat penyakit buah pinggang jika mereka mempunyai:

• Sejarah keluarga penyakit buah pinggang
• Tekanan darah tinggi
• Diabetes
• Penyakit jantung

Selain itu, ujian BUN boleh dilakukan jika pesakit menunjukkan simptom kerosakan buah pinggang peringkat kemudian, seperti:

• Lebih atau kurang keinginan untuk membuang air kecil daripada biasa
• Keletihan
• Bengkak di kaki dan kaki
• Gatal-gatal
• kekejangan otot

Bagaimana untuk bersedia untuk ujian?

Arahan boleh diberikan oleh a pembekal penjagaan kesihatan sebelum menjalankan ujian urea darah. Biasanya, jika hanya ujian urea darah dijalankan, mungkin tidak ada keperluan untuk berpuasa sebelum mengambil sampel darah. Walau bagaimanapun, jika ujian tambahan dirancang dengan ujian urea darah, pembekal penjagaan kesihatan boleh mengesyorkan berpuasa untuk tempoh tertentu sebelum ujian.

Bagaimanakah ujian ini dilakukan?

Semasa ujian BUN, phlebotomist boleh mengumpul darah daripada pesakit dengan memasukkan jarum ke dalam vena dan menarik darah ke dalam vial. Prosedur ini biasanya mengambil masa kira-kira lima minit. Sampel yang dikumpul kemudiannya dihantar ke makmal untuk ujian.

Keputusan Ujian Blood Urea Nitrogen (BUN).

Tafsiran keputusan ujian urea nitrogen darah sebaiknya dilakukan oleh doktor. Julat normal untuk ujian BUN mungkin berbeza bergantung pada makmal tempat sampel diuji. Laporan makmal biasanya menyediakan julat rujukan untuk ujian BUN, yang mana keputusan ujian pesakit ditafsirkan. Walaupun keputusan tidak normal di luar julat rujukan mungkin tidak selalu menunjukkan penyakit buah pinggang, mereka masih boleh memberi isyarat kepada fungsi buah pinggang yang tidak optimum dalam mengeluarkan bahan buangan daripada darah. Julat paras nitrogen urea darah telah diberikan di bawah untuk rujukan.

Tahap nitrogen urea darah biasanya meningkat dengan usia, manakala bayi cenderung mempunyai paras urea darah yang lebih rendah daripada biasa. Tahap urea yang tinggi dalam makna ujian BUN boleh dikaitkan dengan pelbagai sebab, termasuk:

• dehidrasi
• Diet tinggi protein
• Ubat-ubatan tertentu
• Luka bakar yang teruk
• Kegagalan jantung kongestif atau serangan jantung baru-baru ini
• Pendarahan gastrousus

Sebaliknya, paras nitrogen urea yang luar biasa rendah dalam ujian darah BUN mungkin menunjukkan keadaan seperti:

• Malnutrisi
• Pengambilan protein yang tidak mencukupi
• Penyakit hati
• Terlebih air
• Penyakit hati lanjutan, termasuk sirosis hati dan kegagalan hati

Punca paras urea darah yang meningkat atau berkurangan paling baik ditentukan oleh doktor melalui ujian diagnostik tambahan, pemeriksaan fizikal, dan penilaian simptom.

Apakah yang boleh menjejaskan keputusan ujian?

Tahap nitrogen urea darah mungkin meningkat walaupun buah pinggang pesakit berfungsi secara optimum, disebabkan oleh pelbagai faktor. Faktor-faktor ini mungkin termasuk:

• Diet tinggi protein
• Penggunaan steroid
• dehidrasi
• Kecederaan terbakar
• Penuaan

Inilah sebabnya mengapa ujian buah pinggang tambahan mungkin diperlukan untuk membandingkan dengan julat normal. Secara amnya, nisbah paras nitrogen urea darah kepada paras kreatinin menyediakan ukuran yang lebih dipercayai untuk menentukan kesihatan buah pinggang.

Kesimpulan

Ujian BUN ialah pemeriksaan perubatan yang digunakan untuk mengukur paras nitrogen urea darah dalam darah, memberikan pandangan tentang fungsi buah pinggang. Ujian darah yang lebih tinggi atau tahap rendah daripada biasa mungkin menunjukkan penyakit atau gangguan buah pinggang, tetapi mungkin tidak membimbangkan dalam banyak kes. Berdasarkan ujian BUN dan ujian buah pinggang diagnostik tambahan, doktor boleh mendiagnosis dan merawat pelbagai keadaan kesihatan yang berkaitan dengan buah pinggang atau organ lain yang berkaitan.

Soalan Lazim

1. Adakah puasa diperlukan untuk ujian BUN?

Ans. Sekiranya ujian BUN dilakukan secara bersendirian, puasa mungkin tidak diperlukan. 

2. Adakah tahap BUN yang tinggi boleh dirawat?

Ans. Bergantung pada keputusan ujian, doktor yang merawat mungkin mengesyorkan ujian tambahan untuk mendiagnosis penyakit buah pinggang. Penghidratan yang betul mungkin berkesan dalam rawatan tahap BUN yang tinggi. Doktor mungkin mengesyorkan perubahan gaya hidup atau ubat-ubatan tertentu untuk merawat tahap BUN yang meningkat sedikit.

rujukan:
https://medlineplus.gov/lab-tests/bun-blood-urea-nitrogen/#:~:text=Urea%20nitrogen%20is%20a%20waste,treatment%20can%20be%20 more%20 effective.
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/blood-urea-nitrogen/about/pac-20384821