Penglihatan Berganda

Penglihatan berganda, atau diplopia, boleh menjadi gejala yang menyusahkan dan kadangkala membimbangkan. Ia berlaku apabila seseorang melihat dua imej objek tunggal. Masalah mata ini memberi kesan kepada semua peringkat umur dan memberi kesan kepada aktiviti harian, daripada membaca hingga memandu. Penglihatan berganda mempunyai pelbagai punca, daripada ketidakseimbangan otot mata kecil kepada keadaan kesihatan yang serius. Artikel ini meneroka gejala, sebab untuk penglihatan berganda, dan rawatan yang berpotensi.

Apakah Penglihatan Berganda (Diplopia)? 

Diplopia (Penglihatan berganda), secara perubatan dikenali sebagai diplopia, berlaku apabila seseorang melihat dua imej objek tunggal, sama ada bersebelahan atau bertindih. Gangguan visual ini memberi kesan kepada aktiviti harian dan boleh meresahkan mereka yang mengalaminya. 

Diplopia (penglihatan berganda) dikelaskan kepada dua kategori utama: 

• Diplopia Monokular: Jenis ini hanya menjejaskan satu mata dan berterusan walaupun mata yang tidak terjejas ditutup. Ia sering muncul sebagai imej bayang-bayang atau hantu di samping imej utama. Jenis penglihatan berganda ini secara amnya kurang teruk dan lebih biasa daripada rakan sejawatnya. 
• Binocular Diplopia: Berlaku apabila kedua-dua mata terbuka dan hilang apabila sebelah mata ditutup. Ia berpunca daripada ketidakselarasan mata, menghalang mereka daripada bekerja bersama dengan betul. Diplopia binokular biasanya dianggap lebih serius kerana ia boleh menunjukkan keadaan kesihatan asas yang menjejaskan otot atau saraf mata. 

Punca Diplopia (Penglihatan Berganda)

Diplopia boleh berpunca daripada pelbagai keadaan yang menjejaskan mata, otot, saraf, atau otak. Beberapa penyakit yang menyebabkan penglihatan berganda berkisar daripada masalah kecil kepada keadaan yang berpotensi mengancam nyawa. 

• Punca Berkaitan Mata: Masalah Kornea: Kornea, permukaan depan mata yang jelas, boleh menyebabkan penglihatan berganda apabila diherotkan. Isu biasa termasuk: 
  • Astigmatisme 
  • Mata kering 
  • Jangkitan (cth, sirap atau herpes zoster) 
  • Parut akibat penyakit, kecederaan atau jangkitan 
• Isu Kanta: Penyebab yang paling kerap berkaitan dengan kanta ialah katarak, kekeruhan kanta yang biasanya jelas disebabkan oleh penuaan. Sebab-sebab lain ialah: 
  • Rabun dekat (miopia) 
  • rabun jauh (hiperopia) 
  • Cermin mata atau kanta sentuh yang tidak sesuai 
  • Keadaan Mata Lain: 
  • Keratoconus 
  • Keabnormalan pada iris 
• Otot dan Saraf Punca Penglihatan Berganda: Masalah Otot Ekstraokular: Otot-otot ini mengawal pergerakan mata. Isu boleh termasuk: 
  • Penyakit kubur 
  • Strabismus 
• Gangguan Saraf Kranial: Keadaan tertentu boleh merosakkan saraf yang mengawal pergerakan mata, seperti: 
  • Diabetes 
  • Sindrom Guillain-Barré 
  • Myasthenia gravis 
  • Multiple sclerosis 
  • Punca Penglihatan Berganda yang berkaitan dengan Otak: 
• Beberapa keadaan otak boleh membawa kepada penglihatan berganda dengan menjejaskan kawasan yang memproses maklumat visual: 
  • Aneurisma otak 
  • Tumor otak 
  • Sakit kepala migrain 
  • Peningkatan tekanan intrakranial daripada pendarahan, jangkitan, atau trauma 
  • stroke 
  • Punca Lain: 
  • Arteritis sel gergasi (Temporal Arteritis) 
  • Kecederaan kepala 
  • Proptosis (mata membonjol) 

Gejala Penglihatan Berganda (Diplopia).

Diplopia boleh menjejaskan satu mata atau kedua-dua mata. Gejala utama diplopia ialah melihat dua imej objek tunggal. Imej ini mungkin kelihatan bersebelahan, satu di atas yang lain, atau sedikit senget. Kejelasan imej ini boleh berbeza-beza; kadangkala, kedua-duanya jelas tetapi tidak sejajar, manakala dalam kes lain, satu imej mungkin kabur dan satu lagi jelas. 

Sebagai tambahan kepada penglihatan berganda, individu yang mengalami diplopia mungkin melihat beberapa gejala yang disertakan: 

• Sakit kepala 
• Loya atau berasa sakit 
• Pening 
• Sakit mata, terutamanya apabila menggerakkan mata 

Diagnosis Penglihatan Berganda 

Pakar penjagaan mata (Pakar Oftalmologi) memainkan peranan penting dalam mendiagnosis penglihatan berganda dan menentukan punca asas penglihatan berganda. Proses diagnostik bermula dengan pemeriksaan mata yang komprehensif dan ujian ketajaman penglihatan. Penilaian awal ini membantu pakar memahami sifat dan keterukan penglihatan berganda. 

Semasa peperiksaan, doktor bertanya beberapa soalan penting untuk mengumpulkan maklumat penting: 

• Adakah penglihatan berganda berlaku dengan kedua-dua mata terbuka atau hanya satu? 
• Adakah menutup sebelah mata menyebabkan imej berganda hilang? 
• Adakah imej berganda mendatar atau menegak? 
• Seberapa teruk simptom-simptom itu, dan berapa lamakah gejala itu berlaku? 
• Adakah terdapat sebarang faktor yang memburukkan atau mengurangkan penglihatan berganda? 
• Adakah pesakit mempunyai sebarang keadaan perubatan yang berkaitan, seperti diabetes atau vertigo? 
• Adakah pesakit mengalami sebarang trauma atau gegaran kepala baru-baru ini? 

Penilaian Fizikal: 

Doktor mungkin menjalankan beberapa siri ujian tanpa rasa sakit untuk menilai penjajaran mata dan fungsi otot. Ini termasuk: 

• Ujian Prisma: Ujian ini mengukur tahap salah jajaran mata. 
• Ujian Pergerakan Mata: Ujian ini membantu menilai kelemahan otot mata dan mengenal pasti sebarang isu dengan pergerakan mata. 
• Pemeriksaan Lampu Celah: Doktor menggunakan lampu celah untuk memeriksa struktur dalaman mata di bawah pembesaran. 
• Untuk penilaian yang lebih komprehensif, doktor boleh mengesyorkan ujian diagnostik lanjut: 
• Pengimejan Resonans Magnetik (MRI): Teknik pengimejan ini membantu menolak keadaan seperti tumor, keradangan saraf, atau aneurisme. 
• Imbasan Tomografi Berkomputer (CT): Ujian ini menawarkan imej terperinci tulang, otot dan struktur sekeliling, membantu dalam mengenal pasti isu yang mungkin menyebabkan penglihatan berganda. 
• Ujian Darah: Ini berguna dalam mengesan keadaan perubatan yang mendasari seperti penyakit Graves atau penyakit Lyme, yang boleh menyumbang kepada penglihatan berganda. 

Rawatan Penglihatan Berganda 

Rawatan penglihatan berganda bergantung kepada punca asasnya. Pakar penjagaan mata menyesuaikan pendekatan kepada keadaan khusus setiap pesakit, daripada penyelesaian mudah kepada campur tangan yang lebih kompleks. 

Pakar mata akan mengesyorkan satu atau lebih daripada rawatan berikut: 

• Penghalang Penglihatan atau Kabur: 
  • Tampalan mata 
  • Kanta oklusif (kanta sentuh atau digunakan pada cermin mata) 
  • Prisma Fresnel digunakan pada cermin mata 
• Suntikan Botulinum Toxin (Botox): Doktor menyuntik Botox ke dalam otot mata yang lebih kuat untuk berehat, membolehkan otot mata yang lemah pulih. 
• Terapi Prisma: Prisma dalam cermin mata membantu menjajarkan semula imej dari setiap mata. Ia boleh melekat (sementara) atau dikisar secara kekal ke dalam kanta. 
• Pembedahan: Dalam kes yang kurang biasa, pembedahan mungkin diperlukan untuk merawat masalah otot yang menjejaskan penjajaran mata. 
• Terapi Penglihatan: Terapi ini boleh memberi manfaat untuk keadaan seperti ketidakcukupan penumpuan. Terapi ini termasuk senaman mata yang ditetapkan oleh optometris untuk mengembangkan atau meningkatkan kemahiran visual. 
• Merawat Keadaan Perubatan Asas: Dalam kes di mana penglihatan berganda berpunca daripada isu kesihatan lain, penjagaan yang diselaraskan dengan pelbagai pakar menjadi penting. 

Bila Berjumpa Doktor 

Diplopia (Penglihatan berganda) boleh menjadi gejala yang membimbangkan yang memerlukan perhatian perubatan segera. Pakar penjagaan mata menekankan kepentingan mendapatkan bantuan profesional apabila individu menyedari perubahan dalam penglihatan mereka. 

Individu harus segera melawat pakar penjagaan mata jika mereka mengalami: 

• Penglihatan berganda yang berterusan 
• Kemunculan penglihatan berganda secara tiba-tiba 
• Jika gejala lain mengiringi penglihatan berganda, seperti sakit mata, pening, kelemahan otot, pertuturan yang tidak jelas, atau kekeliruan 

pencegahan 

Walaupun tidak selalu mungkin untuk mencegah penglihatan berganda sepenuhnya, individu boleh mengambil langkah proaktif untuk mengekalkan kesihatan mata yang baik dan mengenal pasti masalah yang berpotensi lebih awal. Untuk mengekalkan kesihatan mata yang optimum dan berpotensi mencegah penglihatan berganda, orang harus: 

• Jadualkan penilaian mata secara berkala setiap satu hingga dua tahun, atau sekerap yang disyorkan, untuk membantu mengesan dan menangani masalah penglihatan lebih awal. 
• Memakai cermin mata atau cermin mata pelindung yang sesuai semasa bekerja, bersukan atau hobi melindungi mata daripada kemungkinan kecederaan yang boleh membawa kepada masalah penglihatan. 
• Memberi mata berehat secara tetap dari skrin elektronik sepanjang hari membantu mengurangkan ketegangan mata dan keletihan. 
• Berhenti atau mengelakkan merokok boleh membantu mengekalkan penglihatan yang baik. 
• Mengamalkan kebersihan mata yang baik dan mengelakkan menggosoknya boleh mencegah jangkitan dan kerengsaan yang mungkin menjejaskan penglihatan. 
• A makanan seimbang kaya dengan vitamin A, C, dan E serta asid lemak omega-3 menyokong kesihatan mata. 
• Penghidratan yang betul membantu mengekalkan kelembapan semula jadi mata, mencegah kekeringan dan ketidakselesaan. 
• Menguruskan keadaan kesihatan asas membantu mencegah komplikasi yang menjejaskan penglihatan. 
• Mengamalkan senaman mata mungkin terbukti bermanfaat; ini termasuk: 
• Konvergensi Lancar: Ini melibatkan tumpuan pada objek kecil apabila ia bergerak lebih dekat ke hidung, membantu mata bekerja bersama dengan lebih berkesan. 
• Jump Convergence: Latihan ini memerlukan penumpuan cepat beralih antara objek yang jauh dan dekat, meningkatkan keupayaan mata untuk menyesuaikan diri dengan pantas. 

Kesimpulan 

Penglihatan berganda boleh memberi kesan ketara kepada kehidupan seharian, menjejaskan aktiviti membaca dan memandu. Gangguan penglihatan ini berpunca daripada pelbagai punca, daripada ketidakseimbangan otot mata kecil kepada keadaan kesihatan yang serius. Memahami simptom dan punca yang berpotensi membantu individu mengenali masa untuk mendapatkan rawatan perubatan, yang penting untuk diagnosis dan rawatan awal. Dengan bekerja rapat dengan doktor dan mengikuti rawatan yang disyorkan, ramai orang yang mempunyai penglihatan berganda boleh mendapatkan kelegaan dan meningkatkan kualiti hidup mereka. 

Soalan Lazim 

1. Siapakah yang menjejaskan penglihatan berganda (diplopia)? 

Penglihatan berganda, atau diplopia, memberi kesan kepada pelbagai individu. Ia adalah gangguan visual biasa yang memberi kesan kepada semua peringkat umur. Keadaan ini tidak mendiskriminasi berdasarkan umur atau jantina, kerana ia berpunca daripada pelbagai punca asas yang boleh menjejaskan sesiapa sahaja. 

2. Seberapa biasa diplopia? 

Diplopia agak berleluasa. Dapatkan bantuan profesional untuk penglihatan berganda setiap tahun. 

3. Apakah rupa untuk melihat dua kali ganda? 

Apabila seseorang mengalami penglihatan berganda, mereka melihat dua imej objek tunggal dan bukannya satu. Penampilan imej berganda ini boleh berbeza-beza: 

• Imej mungkin bertindih atau berasingan. 
• Mereka mungkin kelihatan condong atau lurus. 
• Dalam sesetengah kes, ia adalah gabungan kesan ini. 

Sesetengah orang menggambarkan pengalaman itu sebagai melihat "imej hantu" yang lebih samar di samping imej utama. 

4. Bagaimanakah saya boleh menghentikan penglihatan berganda? 

Menghentikan penglihatan berganda bergantung kepada punca asasnya. Pakar penjagaan mata mengesyorkan pelbagai rawatan berdasarkan keadaan tertentu, seperti cermin mata atau kanta sentuh yang betul, dilaraskan, senaman mata, menghalang atau mengaburkan penglihatan pada sebelah mata menggunakan penutup mata atau kanta oklusif, suntikan toksin botulinum (Botox) ke dalam otot mata yang lebih kuat, merawat keadaan sistemik yang mendasari, atau dalam kes yang teruk, pembedahan untuk beberapa masalah otot. 

5. Apakah kekurangan yang menyebabkan penglihatan berganda? 

Beberapa kekurangan vitamin mempunyai kaitan dengan penglihatan berganda: 

• Kekurangan Vitamin B1 (Thiamine). 
• Kekurangan vitamin B12 
• Kekurangan vitamin C 
• Kekurangan zink 
• Faktor lain termasuk masalah otot mata, keadaan neurologi, dan pelbagai penyakit sistemik.

Dr Neelu Agrawal

Pasukan Perubatan CARE

3