Eosinofilia

Eosinofilia berlaku apabila badan menghasilkan bilangan eosinofil yang luar biasa tinggi dalam darah. Keadaan ini didiagnosis apabila terdapat 500 atau lebih eosinofil setiap mikroliter darah. Eosinofil, yang dihasilkan dalam sumsum tulang, mempunyai dua fungsi utama dalam melindungi kesihatan. Pertama, mereka mempertahankan diri daripada alergen dan bahan asing yang memasuki badan. Selepas itu, mereka melindungi daripada jangkitan kulat dan parasit.

Keadaan ini boleh dikategorikan kepada dua jenis berbeza berdasarkan bagaimana eosinofil menjejaskan badan:

• Eosinofilia Darah: Dicirikan oleh peningkatan paras eosinofil dalam aliran darah
• Eosinofilia Tisu: Ditandai dengan peningkatan kehadiran eosinofil dalam tisu badan tertentu

Apakah Gejala Eosinofilia?

Keterukan gejala penyakit eosinofilia berbeza dengan ketara berdasarkan kiraan eosinofil dalam darah dan organ mana yang mengalami kerosakan. Eosinofilia ringan biasanya tidak menunjukkan gejala yang ketara. Gejala tinggi eosinofilia biasa terdiri daripada:

• Isu Pernafasan: 
  • Dengung
  • Sesak nafas
  • Batuk kronik
  • Kesukaran bernafas
  • Sakit dada
• Gejala perlembagaan:
  • Demam tahap rendah
  • Berpeluh malam
  • Keletihan yang tidak dapat dijelaskan
  • Berat badan
  • Kelemahan otot
  • Kekeliruan
• Kerosakan organ:
  • Jantung, paru-paru, limpa, kulit, dan sistem saraf menghadapi kesan yang paling besar. 
• Gejala GI:
  • Manifestasi gastrousus sering muncul melalui keadaan yang dipanggil esofagitis eosinofilik, yang dicirikan oleh muntah dan kesukaran menelan. 
• Gejala berkaitan kulit:
  • Ruam kulit dan kegatalan berterusan, terutamanya dalam kes yang dikaitkan dengan limfoma sel T kulit atau ekzema.

Punca dan Faktor Risiko Eosinofilia

Doktor mengklasifikasikan eosinofilia kepada dua kategori utama: eosinofilia primer dan sekunder. Eosinofilia primer berpunca daripada gangguan yang menjejaskan pengeluaran sel darah secara langsung, manakala eosinofilia sekunder berkembang sebagai tindak balas kepada keadaan perubatan lain.

• Eosinofilia Primer: Beberapa faktor menyumbang kepada perkembangan eosinofilia primer:
  • Leukemia eosinofilik kronik
  • Neoplasma myeloid dan limfoid dengan penyusunan semula gen tertentu
  • Eosinofilia keturunan
  • Sindrom hipereosinofilik idiopatik
• Eosinofilia Sekunder: Eosinofilia sekunder berlaku lebih kerap dan mempunyai banyak punca asas:
• Jangkitan parasit: 
  • Ancylostomiasis
  • ascariasis
  • Cysticercosis
  • Schistosomiasis
  • kuatyloidiasis
• Jangkitan kulat dan bakteria: 
  • Aspergillosis bronkopulmonari
  • Tuberkulosis kronik
  • Coccidioidomycosis dan demam merah
• Pencetus alahan biasa:
  • Asma bronkial
  • Demam alergi
  • Reaksi terhadap dadah atau makanan.
• Keadaan kulit:
  • Dermatitis atopik
  • Ekzema
  • Pemphigus
• Faktor genetik: Polimorfisme nukleotida tunggal dalam pengekodan gen limfopoietin stromal timus terletak pada kawasan pseudoautosomal kromosom X dan Y.

Faktor risiko yang berkaitan dengan jenis eosinofilia tertentu termasuk:

• Jantina lelaki
• Bangsa Kaukasia
• Sejarah atopi
• Sejarah keluarga
• Elemen persekitaran, terutamanya masa dan sifat pendedahan makanan kepada sistem imun yang sedang berkembang
• Penyakit autoimun, termasuk penyakit radang usus, miokarditis autoimun, vaskulitis, dan sarcoidosis, 
• Ubat-ubatan tertentu seperti perencat interleukin-1 dan interleukin-6

Komplikasi Eosinofilia

Tahap eosinofil yang tinggi secara berterusan boleh membawa kepada komplikasi serius yang menjejaskan pelbagai organ di seluruh badan. 

• Kerosakan organ berlaku melalui beberapa mekanisme:
  • Penyusupan tisu
  • Pembentukan fibrosis
  • Perkembangan trombosis
  • Keradangan alahan
• Komplikasi Jantung: Jantung menghadapi risiko tertentu daripada eosinofilia. Keadaan yang dipanggil endokarditis Löffler boleh berkembang, berpotensi menyebabkan:
  • Pembentukan bekuan darah
  • Kegagalan jantung
  • Serangan jantung
  • Disfungsi injap
• Sistem Pernafasan: Keradangan boleh menyebabkan kerosakan paru-paru dan kegagalan pernafasan
• Sistem Saraf: Boleh menyebabkan kekeliruan dan ensefalopati
• Kulit: Boleh mengakibatkan ruam dan keradangan
• Saluran Gastrointestinal: Menjejaskan esofagus, perut, dan usus

Diagnosis Eosinofilia

Alat diagnostik awal ialah kiraan darah lengkap (CBC) dengan kiraan sel darah putih yang berbeza.

Eosinofilia darah menerima pengesahan apabila mengesan lebih daripada 500 eosinofil setiap milimeter padu darah. Doktor mengkategorikan keterukan kepada tiga tahap yang berbeza:

• Ringan: 500-1,500 sel/mm³
• Sederhana: 1,500-5,000 sel/mm³
• Teruk: Melebihi 5,000 sel/mm³

Memandangkan pelbagai manifestasi eosinofilia, doktor menjalankan pemeriksaan fizikal menyeluruh yang memfokuskan pada perkara berikut:

• Penilaian jantung
• Pemeriksaan kulit
• Penilaian neurologi
• Pemeriksaan sistem pulmonari

Berdasarkan penemuan klinikal, doktor mungkin mengesyorkan ujian diagnostik tambahan:

• Pemeriksaan najis: Mengenal pasti jangkitan parasit
• X-ray dada: Mengesan jangkitan paru-paru, keradangan, atau keadaan seperti radang paru-paru eosinofilik
• Urinalisis: Membantu menilai penglibatan buah pinggang atau jangkitan saluran kencing
• Ujian fungsi hati: Menilai kesihatan hati
• Penilaian fungsi buah pinggang: Pemeriksaan untuk penyakit buah pinggang yang mungkin menyumbang kepada peningkatan eosinofil
• Ujian sitogenetik: Mengenal pasti keabnormalan kromosom yang berkaitan dengan gangguan hematologi
• Analisis IKAN: Mengesan mutasi genetik tertentu yang dikaitkan dengan sindrom atau kanser eosinofilik
• Biopsi kulit untuk mengenal pasti keadaan seperti pemfigoid, ekzema, atau mycosis fungoides
• Pemeriksaan ultrabunyi: Membantu mengesan keabnormalan organ (hati, limpa, atau nodus limfa) yang dikaitkan dengan keadaan berkaitan eosinofilia
• Echocardiography: Menilai fungsi jantung dan mengesan miokarditis eosinofilik
• Tahap troponin serum: Mengukur kerosakan otot jantung, yang boleh berlaku dalam miokarditis eosinofilik
• Ujian fungsi paru-paru
• Menilai fungsi paru-paru dan mengesan keadaan pernafasan

Rawatan

Untuk kes ringan, doktor mengesyorkan pemantauan berterusan melalui ujian makmal berulang untuk mengesan tahap eosinofil. 

• Dalam keadaan di mana ubat-ubatan mencetuskan eosinofilia, doktor biasanya menasihatkan untuk menghentikan atau mengubah suai ubat yang bermasalah.
• Kortikosteroid kekal sebagai terapi paling berkesan untuk mengurangkan kiraan eosinofil dalam kedua-dua darah dan tisu. Inhibitor pam proton untuk esofagitis yang berkaitan dengan asid
• Penyedut fluticasone untuk mengawal keradangan
• Cecair budesonide bercampur dengan agen tertentu
• Biologi untuk pelbagai keadaan eosinofilik
• Doktor sering menetapkan rawatan untuk tindak balas alahan untuk mengawal tindak balas imun badan. 
• Dalam kes yang melibatkan jangkitan parasit atau kulat, doktor berhati-hati mengelakkan rawatan steroid, kerana ubat-ubatan ini mungkin memburukkan lagi keadaan.
• Beberapa pengubahsuaian gaya hidup menyokong keberkesanan rawatan:
  • Mengekalkan diet seimbang tanpa makanan berasid
  • Mengurangkan tahap tekanan melalui teknik relaksasi
  • Menjaga kebersihan ruang kediaman untuk meminimumkan pendedahan alergen
  • Meningkatkan vitamin D penggunaan
  • Menggabungkan makanan anti-radang seperti halia dan kunyit
• Doktor sering mengesyorkan diet penyingkiran enam makanan untuk pesakit yang mengalami gangguan eosinofilik yang menjejaskan sistem pencernaan. Pendekatan pemakanan ini tidak termasuk makanan pencetus biasa, termasuk telur, soya, kacang, ikan, susu, kerang dan gandum.
• Untuk kes yang teruk tidak bertindak balas terhadap rawatan standard, doktor mungkin mempertimbangkan pemindahan sel stem hematopoietik alogenik nonmyeloablative, walaupun peranannya masih dalam siasatan.

Bila Berjumpa Doktor

Gejala eosinofilia tertentu memerlukan rawatan perubatan segera, terutamanya yang menjejaskan organ penting:

• Tanda-tanda Sistem Pernafasan:
  • Semput yang berterusan
  • Sesak nafas yang teruk
  • Kesukaran bernafas
• Petunjuk Kardiovaskular:
  • Sakit dada
  • Gejala kegagalan jantung
  • Keletihan yang tidak dapat dijelaskan
• Isu Gastrointestinal:
  • Ketidakselesaan tekak
  • Sakit perut
  • Kesukaran menelan

Pencegahan Eosinofilia

Memandangkan alahan berkedudukan sebagai pencetus paling biasa untuk paras eosinofil yang tinggi, mengawal tindak balas alahan berdiri sebagai barisan pertahanan pertama.

• Mengekalkan Persekitaran yang Bersih: Mewujudkan ruang kediaman bebas habuk memainkan peranan penting dalam pencegahan. Rutin pembersihan tetap membantu meminimumkan pendedahan kepada alergen biasa. Amalan penting termasuk:
  • Membersihkan debu sekurang-kurangnya sekali seminggu untuk mengelakkan pengumpulan hama habuk
  • Memastikan tingkap ditutup semasa musim debunga puncak
  • Mengekalkan pengudaraan yang betul
  • Mengikuti protokol kebersihan diri yang ketat
• Pertimbangan Pemakanan: Pilihan makanan mempengaruhi tahap eosinofil dengan ketara. Pendekatan komprehensif untuk pengurusan pemakanan termasuk:
  • Mencuci buah-buahan dan sayur-sayuran dengan teliti
  • Elakkan daging, ikan dan kerang yang tidak dimasak
  • Jauhi udang air tawar, siput dan siput
  • Hanya makan cecair rebus
• Pengubahsuaian Gaya Hidup: Beberapa perubahan gaya hidup boleh mengurangkan risiko mendapat eosinofilia dengan berkesan:
  • Berhenti merokok
  • Mengehadkan penggunaan alkohol
  • Mengikuti diet seimbang rendah makanan berasid
  • Mengekalkan berat badan yang sihat
• Bagi individu yang mempunyai eosinofilia berkaitan refluks asid, pelarasan diet terbukti bermanfaat. Makanan yang disyorkan termasuk daging tanpa lemak, bijirin penuh dan hasil segar. Sebaliknya, item tertentu memerlukan pengelakan:
  • Makanan goreng
  • tomato
  • coklat
  • Mint
  • Bawang putih
  • Bawang
  • kopi
• Pengurusan Ubat: Perhatian yang teliti terhadap penggunaan ubat membantu mencegah eosinofilia yang disebabkan oleh dadah. Ubat-ubatan tertentu yang dikaitkan dengan peningkatan jumlah eosinofil termasuk:
  • amfetamin
  • Interferon
  • Sebilangan antibiotik
  • Julap yang mengandungi Psyllium
  • Penenang

Kesimpulan

Memahami eosinofilia kekal penting untuk pengurusan berkesan keadaan ini. Walaupun kes ringan mungkin tidak menunjukkan simptom, bilangan eosinofil yang tinggi boleh menyebabkan kerosakan organ yang serius apabila tidak dirawat. Doktor biasanya mengesyorkan perubahan gaya hidup, pelarasan ubat, atau rawatan khusus berdasarkan kes individu. Selain itu, langkah pencegahan seperti mengekalkan persekitaran yang bersih dan mengikuti garis panduan pemakanan yang betul membantu mengurangkan risiko mendapat eosinofilia.

Soalan Lazim

1. Adakah eosinofilia serius?

Kiraan eosinofil yang tinggi boleh menunjukkan keadaan ringan dan serius. Tanpa rawatan, sindrom hipereosinofilik boleh menjadi lebih teruk. Dengan campur tangan perubatan yang betul, ia boleh dirawat.

2. Apakah yang boleh berlaku jika bilangan eosinofil tinggi?

Tahap eosinofil yang tinggi boleh merosakkan pelbagai organ melalui keradangan. Jantung menghadapi risiko tertentu, berpotensi mengembangkan endokarditis Löffler, yang membawa kepada pembekuan darah, kegagalan jantung, dan masalah injap. Komplikasi lain menjejaskan paru-paru, kulit, dan sistem saraf.

3. Apakah yang menyebabkan peningkatan eosinofil?

Beberapa faktor mencetuskan peningkatan jumlah eosinofil. Punca biasa termasuk tindak balas alahan, jangkitan parasit dan ubat-ubatan tertentu. Dalam sesetengah kes, gangguan darah, keadaan autoimun atau perubahan genetik tertentu mungkin meningkatkan tahap eosinofil.

4. Makanan manakah yang tidak baik untuk eosinofilia?

Orang yang mempunyai eosinofilia harus mengelakkan:

• Makanan berasid
• Barang goreng
• tomato
• coklat
• Bawang putih dan bawang
• kopi

5. Makanan manakah yang mengurangkan eosinofil?

Makanan berfaedah untuk menguruskan tahap eosinofil termasuk:

• Buah-buahan dan sayur-sayuran segar
• Daging tanpa lemak
• Bijirin penuh
• Makanan yang kaya dengan vitamin D
• Anti-radang semulajadi seperti madu, kunyit, dan halia

6. Bolehkah eosinofilia disembuhkan?

Eosinofilia kekal sebagai keadaan kronik tanpa penawar muktamad. 

7. Bolehkah eosinofil kembali normal?

Tahap eosinofil selalunya kembali normal selepas merawat keadaan yang mendasarinya. Tambahan pula, ubat anti-radang di samping perubahan gaya hidup membantu mengekalkan kiraan eosinofil yang sihat. Pemantauan tetap melalui ujian darah memastikan tahap kekal dalam julat normal.

Dr Chaitanya Challa

MBBS, MD (Perubatan Dalaman), PDCC (Penjagaan Kritikal), FCCS (Penjagaan Kritikal), Diploma Endokrinologi dan Diabetes
Pusat Pesakit Luar Hospital CARE, Banjara Hills, Hyderabad

Untuk Tempah Janji Temu, hubungi:

+ 91 40-68106529