Rectocele: Gejala, Punca dan Rawatan

Rektokel menjejaskan ramai wanita di seluruh dunia, menyebabkan ketidakselesaan dan kebimbangan tentang aktiviti harian mereka. Memahami rectocele membantu pesakit membuat keputusan termaklum tentang kesihatan mereka dan pilihan rawatan rectocele. Pilihan rawatan bermula daripada pendekatan konservatif seperti perubahan gaya hidup kepada prosedur pembedahan, bergantung pada simptom dan kesannya terhadap kualiti hidup.

Apakah Rectocele?

Rectocele ialah sejenis prolaps organ pelvis yang unik yang berlaku apabila tisu penyokong antara rektum dan faraj menjadi lemah atau rosak. Keadaan ini menjejaskan dinding faraj posterior (belakang), menyebabkan rektum membonjol ke dalam ruang faraj. Doktor juga merujuk kepada keadaan ini sebagai prolaps dinding faraj posterior.

Keadaan ini berkembang apabila lantai pelvis, yang terdiri daripada otot dan ligamen yang menyokong pelbagai organ, kehilangan kekuatannya. Apabila ini berlaku, dinding hadapan rektum (bahagian bawah usus besar) menolak dan menonjol ke dalam dinding faraj.

Ciri-ciri utama rektokel termasuk:

• Rektum yang membonjol atau kendur ke dalam dinding faraj
• Kemungkinan penonjolan melalui lubang faraj dalam kes yang teruk
• Penglibatan otot lantai pelvis dan tisu penyokong
• Selalunya berlaku bersama-sama bentuk lain prolaps organ pelvis

Gejala Rectocele

Gejala rektokel boleh berbeza-beza dengan ketara di kalangan individu, dengan sesetengahnya tidak mengalami tanda-tanda yang ketara manakala yang lain menghadapi ketidakselesaan setiap hari. 

Gejala biasa termasuk:

• Sensasi tekanan atau kenyang pada rektum atau faraj
• Bonjolan lembut tisu di kawasan faraj yang mungkin menonjol melalui lubang faraj
• Pengosongan usus yang tidak lengkap selepas buang air besar
• Desakan yang kerap untuk membuang air besar sepanjang hari
• Ketidakselesaan semasa hubungan seksual
• Kehilangan ketara otot atau kelonggaran di kawasan faraj
• Perlu bantuan manual semasa membuang air besar (splinting)
• Komplikasi kencing seperti kerap kencing atau kebocoran secara tidak sengaja

Faktor Risiko dan Punca Rectocele

Perkembangan rektokel terutamanya berpunca daripada kelemahan atau kerosakan pada tisu lantai pelvis. Keadaan ini biasanya berpunca daripada tekanan yang berpanjangan pada lantai pelvis atau peristiwa traumatik tertentu yang menjejaskan struktur sokongan.

Beberapa faktor boleh meningkatkan kerentanan untuk membangunkan keadaan ini:

• Mengandung dan Bersalin:
  • Bersalin faraj berganda
  • Koyak atau episiotomi berkaitan kelahiran
  • Forceps atau persalinan faraj pembedahan
  • Buruh berpanjangan
• Faktor berkaitan kesihatan:
  • Sembelit kronik dengan ketegangan berulang
  • Batuk atau bronkitis berpanjangan
  • Obesiti memberi tekanan tambahan pada tisu pelvis
  • Pembedahan pelvis sebelum ini, termasuk histerektomi
• Faktor Semulajadi:
  • Penuaan dan kehilangan jisim otot yang berkaitan
  • Kecenderungan genetik kepada tisu penghubung yang lebih lemah
  • Perubahan berkaitan menopaus dalam badan
  • Angkat berat yang kerap

Diagnosa

Proses diagnostik utama bermula dengan pemeriksaan pelvis yang menyeluruh, di mana doktor menilai kawasan faraj dan rektum.

• Pemeriksaan pelvis: Semasa pemeriksaan fizikal, pesakit mungkin diminta melakukan tindakan khusus:
  • Menahan seperti sedang membuang air besar
  • Mengetatkan otot pelvis (sama seperti menghentikan kencing)
  • Batuk atau meneran untuk memerhati pergerakan tisu
• Ujian Diagnostik: Dalam sesetengah kes, ujian diagnostik lanjutan mungkin diperlukan. Ini biasanya termasuk kajian pengimejan seperti MRI atau X-ray untuk menentukan saiz dan lokasi yang tepat dari bulge tisu. 
• Defekografi: Ujian defekografi khusus mungkin dilakukan, menggabungkan agen kontras dengan pengimejan untuk menilai sejauh mana rektum mengosongkan.
• Ujian Tambahan: Untuk kes kompleks yang melibatkan pelbagai masalah lantai pelvis, doktor mungkin mengesyorkan penilaian tambahan seperti ujian urodinamik untuk penilaian fungsi pundi kencing atau ujian fisiologi anorektal.

Rawatan

Pendekatan rawatan utama termasuk:

• Pengurusan Konservatif:
  • Senaman menguatkan lantai pelvis
  • Pengubahsuaian gaya hidup
  • Meningkatkan pengambilan serat untuk mengelakkan sembelit dan mengurangkan ketegangan semasa membuang air besar
• Rawatan bukan pembedahan (rawatan rektokel tanpa pembedahan): Pesari faraj, peranti silikon yang dimasukkan ke dalam faraj, membantu menyokong tisu yang membonjol dan mesti dikeluarkan dengan kerap untuk pembersihan. 
• Intervensi Pembedahan: 
  • Pembaikan Rectocele: Kolporrhafi posterior, prosedur pembedahan yang paling biasa, melibatkan pembuangan tisu yang rosak dan menguatkan dinding antara faraj dan rektum. Prosedur ini biasanya memerlukan kemasukan ke hospital selama satu hingga tiga hari, dengan tempoh pemulihan tiga hingga enam minggu.
  • Mesh atau Cantuman Faraj: Dalam kes yang lebih teruk, doktor menggunakan jaringan atau cantuman tisu untuk menguatkan dinding faraj.

Bila Berjumpa Doktor

Perhatian perubatan menjadi penting apabila gejala rektokel tertentu mula mengganggu aktiviti harian. Individu yang mengalami ketidakselesaan yang berterusan atau kesukaran membuang air besar harus berunding dengan a Doktor untuk penilaian yang betul. Mendapatkan rawatan perubatan segera menjadi perlu apabila pesakit kerap memerlukan bantuan manual untuk membuang air besar. Proses ini, yang dikenali sebagai splinting, memerlukan bimbingan perubatan yang betul untuk mengelakkan komplikasi.

pencegahan

Walaupun pencegahan rektokel yang lengkap mungkin tidak selalu dapat dilakukan, melaksanakan perubahan gaya hidup khusus boleh mengurangkan risiko untuk membangunkan keadaan ini dengan ketara. 

Beberapa strategi utama boleh membantu meminimumkan risiko mengembangkan rektokel:

• Kekalkan berat badan yang sihat: Berat badan yang berlebihan memberi tekanan tambahan pada otot lantai pelvis
• Amalkan Mengangkat Betul: Gunakan otot kaki dan bukannya pinggang atau belakang semasa mengangkat objek berat
• Urus Keadaan Kronik: Rawat keadaan pernafasan yang menyebabkan kerap batuk
• Alamat Sembelit: Ambil serat yang mencukupi dan kekalkan pengambilan cecair yang betul
• Latihan Berkala: Lakukan aktiviti fizikal berstruktur yang menguatkan otot pelvis
• Berhenti Merokok: Kurangkan batuk kronik yang berkaitan dengan merokok
• Pemakanan yang betul: Fokus pada makanan berserat tinggi dan penghidratan yang mencukupi

Kesimpulan

Pengurusan rectocele memerlukan pemahaman yang jelas tentang gejala, punca dan rawatan yang tersedia. Sains perubatan menawarkan pelbagai penyelesaian, daripada perubahan gaya hidup mudah kepada prosedur pembedahan, membantu wanita mendapatkan kelegaan daripada keadaan yang mencabar ini. Doktor boleh membuat pelan rawatan yang diperibadikan berdasarkan keterukan gejala, kesihatan keseluruhan, dan keadaan individu, yang membawa kepada hasil yang berjaya untuk kebanyakan pesakit.

Pengecaman awal simptom rektokel dan perundingan perubatan segera kekal penting untuk hasil rawatan yang optimum. Wanita secara aktif boleh melindungi kesihatan lantai pelvis mereka melalui senaman yang betul, mengekalkan berat badan yang sihat, dan mengikuti perubahan gaya hidup yang disyorkan. Pemeriksaan perubatan yang kerap dan komunikasi terbuka dengan doktor memastikan sebarang kebimbangan mengenai rektokel dapat ditangani dengan segera, membantu mengekalkan kualiti hidup yang baik sambil mencegah komplikasi yang mungkin berlaku.

Soalan Lazim

1. Siapakah yang mempengaruhi rektokel?

Rectoceles paling kerap menjejaskan wanita lebih 60 tahun, walaupun mereka boleh berkembang pada sebarang umur. Walaupun keadaan ini memberi kesan terutamanya kepada wanita, lelaki mungkin jarang mengalami rektokel selepas pembedahan prostat.

2. Seberapa biasa rektokel?

Doktor mendapati rektokel pada kira-kira 40% wanita semasa pemeriksaan fizikal rutin. Menjelang umur 50 tahun, kira-kira separuh daripada semua wanita menunjukkan beberapa tanda prolaps organ pelvis, termasuk rektokel.

3. Bolehkah rectocele hilang dengan sendirinya?

Tidak, rektokel tidak sembuh secara bebas tanpa rawatan. Keadaan ini berlaku kerana tisu lantai pelvis yang lemah, memerlukan campur tangan khusus untuk penambahbaikan.

4. Apakah yang berlaku jika rektokel tidak dirawat?

Rektokel yang tidak dirawat boleh menyebabkan beberapa komplikasi:

• Peningkatan kesukaran dengan pergerakan usus
• Memburukkan tekanan pelvis dan ketidakselesaan
• Potensi disfungsi seksual
• Risiko inkontinensia najis

5. Apakah perbezaan antara rectocele dan cystocele?

Walaupun kedua-dua keadaan melibatkan prolaps organ pelvis, ia mempengaruhi kawasan yang berbeza. Rektokel melibatkan rektum membonjol ke dinding faraj belakang, manakala sistokel berlaku apabila pundi kencing menonjol ke dinding faraj hadapan.

6. Adakah berjalan baik untuk rektokel?

Berjalan secara tetap boleh memberi manfaat kepada individu yang mengalami rektokel sebagai sebahagian daripada rutin senaman keseluruhan. Walau bagaimanapun, seseorang harus menahan diri daripada aktiviti berimpak tinggi untuk mengelakkan ketegangan tambahan pada otot lantai pelvis.

7. Adakah rektokel menyakitkan?

Kebanyakan rektokel menyebabkan ketidakselesaan berbanding kesakitan akut. Individu mungkin mengalami:

• Tekanan atau kenyang di kawasan faraj
• Ketidakselesaan semasa buang air besar
• Sakit sekali-sekala semasa aktiviti fizikal

8. Apakah yang perlu saya makan jika saya mengalami rectocele?

A diet yang betul memainkan peranan penting dalam menguruskan gejala rektokel. Fokus pada:

• Makanan berserat tinggi (25-35 gram setiap hari)
• Pengambilan air yang mencukupi (2-3 liter sehari)
• Makanan yang menggalakkan pergerakan usus yang teratur

Dr Anjali Masand