Nodul Tiroid: Jenis, Gejala, Punca dan Rawatan

Nodul tiroid adalah pertumbuhan yang tidak normal di dalam kelenjar tiroid (kelenjar berbentuk rama-rama di pangkal leher). Nodul ini boleh menjadi pepejal atau berisi bendalir, berbeza dari segi saiz dari bintik-bintik kepada jisim besar. Walaupun kebanyakan nodul tiroid adalah jinak (bukan kanser), seseorang harus mengetahui punca, gejala, dan pilihan rawatannya untuk memastikan pengurusan dan penjagaan yang betul.

Apakah Nodul Tiroid?

Nodul tiroid adalah ketulan atau ketumbuhan yang terbentuk dalam kelenjar tiroid. Kelenjar tiroid mensintesis hormon yang mengawal pelbagai fungsi badan, termasuk metabolisme, pertumbuhan, dan perkembangan. Nodul boleh berkembang dalam satu atau kedua-dua lobus kelenjar tiroid dan boleh sama ada pepejal atau berisi cecair (cystic).

Jenis Nodul Tiroid

Pelbagai jenis nodul tiroid adalah:

• Nodul Koloid: Ini adalah jenis nodul tiroid yang paling biasa dan biasanya benigna. Mereka dipenuhi dengan bahan seperti gelatin yang dipanggil koloid.
• Sista Tiroid: Ini adalah nodul berisi cecair yang boleh sama ada jinak atau kanser.
• Goiter multinodular: Ini adalah pembesaran kelenjar tiroid yang mengandungi berbilang nodul.
• Adenoma Tiroid: Ini adalah pertumbuhan pepejal dan jinak yang boleh sama ada tidak berfungsi (tidak menghasilkan hormon) atau berfungsi (menghasilkan hormon berlebihan).
• Kanser tiroid: Walaupun jarang berlaku, beberapa nodul tiroid boleh menjadi kanser. Kanser tiroid yang paling lazim termasuk kanser tiroid papillary, folikel, medullary dan anaplastik.

Tanda dan Gejala Nodul Tiroid

Banyak nodul tiroid adalah asimtomatik. Mereka tidak menyebabkan gejala yang ketara. Walau bagaimanapun, beberapa nodul boleh menyebabkan gejala. Berikut adalah beberapa gejala nodul tiroid yang biasa:

• Ketulan atau bengkak di leher
• Kesukaran menelan
• Serak atau suara berubah
• Batuk yang berterusan atau ketidakselesaan tekak
• Sakit leher atau tekak

Jika nodul menghasilkan hormon tiroid yang berlebihan (hipertiroidisme), anda mungkin mengalami:

• Berat badan
• Denyutan jantung cepat
• selera makan meningkat
• Berpeluh
• Kebimbangan atau kerengsaan

Sebaliknya, jika nodul menyebabkan penurunan dalam pengeluaran hormon tiroid (hipotiroidisme), anda mungkin mengalami:

• Penambahan berat badan
• Keletihan
• Sembelit
• Kulit kering
• Kepekaan kepada sejuk

Punca Nodul Tiroid 

Sebab perkembangan nodul tiroid sering tidak diketahui, tetapi beberapa faktor mungkin menyumbang kepada perkembangannya:

• Kekurangan Iodin: Iodin diperlukan untuk fungsi tiroid yang betul, dan kekurangan iodin boleh menyebabkan pembentukan nodul.
• Tiroiditis Hashimoto: Gangguan autoimun ini, di mana sistem imun badan menyerang kelenjar tiroid, boleh meningkatkan risiko mengembangkan nodul tiroid.
• Pendedahan Sinaran: Pendedahan kepada radiasi, terutamanya pada zaman kanak-kanak, boleh meningkatkan kerentanan untuk mengembangkan nodul tiroid dan kanser tiroid di kemudian hari.
• Faktor genetik: Mutasi genetik atau sejarah keluarga yang menghidap gangguan tiroid boleh menjadikan seseorang individu lebih terdedah kepada nodul tiroid.
• Perubahan Hormon: Turun naik dalam tahap hormon dalam badan, seperti semasa mengandung atau menopaus, boleh menyumbang kepada pembentukan nodul tiroid.

Diagnosis Nodul Tiroid

• Ujian Fungsi Tiroid: Doktor melakukan ujian darah untuk mengukur paras darah hormon tiroid (TSH, T3, dan T4) untuk menentukan sama ada nodul itu menjejaskan fungsi tiroid.

• Ultrasound Tiroid: An ultrasound pemeriksaan menggunakan gelombang bunyi untuk membentuk imej kelenjar tiroid & sebarang nodul yang ada. Ini boleh menentukan saiz, lokasi, dan ciri-ciri nodul.
• Biopsi Aspirasi Jarum Halus (FNA): Jika nodul kelihatan mencurigakan atau membimbangkan, jarum nipis akan digunakan untuk mengekstrak sel daripada nodul untuk pemeriksaan lanjut di bawah mikroskop.
• Ujian Molekul: Dalam sesetengah kes, doktor mungkin melakukan ujian molekul pada sampel biopsi untuk menganalisis penanda genetik dan membantu menentukan kanser risiko.

Rawatan Nodul Tiroid

Pendekatan rawatan untuk nodul tiroid bergantung kepada saiz, ciri dan potensi keganasan (kanser). Pilihan rawatan mungkin termasuk:

• Penantian Berjaga-jaga: Jika nodul kecil, bukan kanser, dan tidak menyebabkan sebarang gejala, doktor anda mungkin menetapkan pemantauan berkala dengan pemeriksaan ultrasound berkala atau temu janji susulan.
• Terapi Hormon: Jika nodul menyebabkan hipertiroidisme (pengeluaran berlebihan hormon tiroid), doktor mungkin menetapkan ubat untuk nodul tiroid untuk membantu mengawal tahap hormon.
• Pembedahan: Jika nodul besar, membesar, atau disyaki kanser, pembuangan pembedahan (tiroidektomi) mungkin disyorkan. Ini mungkin mengeluarkan sebahagian daripada kelenjar tiroid (tiroidektomi separa) atau keseluruhan kelenjar (tiroidektomi keseluruhan).
• Terapi Iodin Radioaktif: Dalam sesetengah kes, doktor boleh mentadbir iodin radioaktif secara lisan untuk memusnahkan sel tiroid yang terlalu aktif dan mengecutkan nodul yang menyebabkan hipertiroidisme.
• Ablasi Etanol: Prosedur invasif minimum ini menggunakan suntikan etanol (alkohol) terus ke dalam nodul untuk mengecut atau memusnahkannya.
• Ablasi Laser atau Radiofrekuensi: Teknik ini memusnahkan tisu nodul menggunakan haba atau tenaga.

Faktor Risiko untuk Nodul Tiroid

Beberapa faktor boleh meningkatkan risiko anda mendapat nodul tiroid, termasuk:

• Umur: Risiko nodul tiroid meningkat dengan usia, terutamanya selepas umur 60 tahun.
• Jantina: Wanita mempunyai lebih banyak peluang untuk mengembangkan nodul tiroid berbanding lelaki.
• Pendedahan Sinaran: Pendedahan kepada radiasi, terutamanya semasa zaman kanak-kanak, meningkatkan risiko nodul tiroid & kanser tiroid.
• Sejarah keluarga: Mempunyai ahli keluarga yang mengalami gangguan tiroid atau kanser tiroid boleh meningkatkan risiko anda.
• Kekurangan Iodin: Diet kekurangan iodin boleh menyumbang kepada pembentukan nodul tiroid.
• Gangguan Autoimun: Keadaan seperti tiroiditis Hashimoto atau penyakit Graves boleh meningkatkan risiko nodul tiroid.

Komplikasi

Walaupun kebanyakan nodul tiroid tidak bermasalah (jinak), sesetengah nodul boleh membawa kepada komplikasi yang berpotensi jika tidak dirawat:

• hipertiroidisme: Pengeluaran hormon tiroid yang berlebihan boleh menyebabkan gejala seperti penurunan berat badan, degupan jantung yang cepat & kebimbangan.
• Hypothyroidism: Kekurangan pengeluaran hormon tiroid boleh menyebabkan gejala seperti penambahan berat badan, keletihan dan sembelit.
• Mampatan Struktur Berdekatan: Nodul besar boleh memampatkan struktur berdekatan, seperti trakea atau esofagus, menyebabkan kesukaran bernafas atau menelan.
• Kanser tiroid: Dalam kes yang jarang berlaku, nodul tiroid boleh menjadi kanser, yang mungkin memerlukan rawatan yang lebih agresif.

Bila Berjumpa Doktor

Dapatkan nasihat doktor anda tanpa sebarang kelewatan jika anda mengalami mana-mana yang berikut:

• Ketulan atau bengkak di leher anda yang berterusan atau membesar
• Kesukaran menelan atau bernafas
• Serak atau suara berubah
• Batuk yang berterusan atau ketidakselesaan tekak
• Keuntungan atau kerugian berat yang tidak dapat dijelaskan
• Keletihan atau kelemahan otot

Doktor anda boleh memeriksa dengan teliti dan mengesyorkan ujian diagnostik dan pilihan rawatan yang sesuai.

pencegahan

Walaupun tidak selalu mungkin untuk mencegah nodul tiroid, beberapa langkah boleh mengurangkan risiko anda:

• Memastikan pengambilan iodin mencukupi melalui a makanan seimbang atau makanan tambahan (jika doktor anda mengesyorkan).
• Elakkan pendedahan radiasi, terutamanya semasa zaman kanak-kanak dan remaja.
• Kekalkan berat badan yang sihat dengan gaya hidup aktif untuk mengurangkan risiko ketidakseimbangan hormon.

Kesimpulan

Nodul tiroid agak biasa, dan kebanyakannya bukan kanser. Walau bagaimanapun, adalah penting untuk memahami punca, gejala, dan kaedah rawatan yang tersedia untuk memastikan pengurusan dan penjagaan yang betul. Jika anda melihat sebarang perubahan atau ketulan pada leher anda, jangan teragak-agak untuk berjumpa doktor anda untuk penilaian. Pengesanan awal dan rawatan yang sesuai boleh membantu mencegah komplikasi yang mungkin berlaku dan memastikan kesihatan tiroid yang optimum.