Cholecystitis

Cholecystitis adalah keadaan yang serius dan selalunya senyap yang menjejaskan hempedu, organ kecil berbentuk pir yang terletak betul-betul di bawah hati. Organ kecil ini memainkan peranan penting dalam sistem pencernaan badan dan menyimpan dan menumpukan hempedu, cecair yang dihasilkan dan dirembes oleh hati yang membantu memecahkan dan menyerap kandungan lemak. Cholecystitis boleh menjadi akut, bermakna ia berkembang secara tiba-tiba, atau kronik, di mana keradangan berterusan dari masa ke masa. Tidak kira jenisnya, keadaan ini memerlukan campur tangan perubatan segera untuk mengelakkan komplikasi dan memastikan pemulihan sepenuhnya.

Pelbagai Jenis Kolesistitis

1. Cholecystitis Akut: Kolesistitis akut ialah keradangan pundi hempedu secara tiba-tiba dan teruk, selalunya disebabkan oleh batu karang yang menyekat saluran sistik, tiub kecil yang menghubungkan pundi hempedu ke saluran hempedu biasa.
2. Cholecystitis kronik: Cholecystitis kronik ialah keradangan pundi hempedu yang berpanjangan dan berterusan, selalunya disebabkan oleh episod berulang kolesistitis akut atau batu karang. Lama kelamaan, keradangan berulang boleh menyebabkan pundi hempedu menjadi menebal, berparut, dan kurang berfungsi, membawa kepada gejala yang berterusan dan peningkatan risiko komplikasi.
3. Acalculous Cholecystitis: Acalculous Cholecystitis ialah sejenis kolesistitis yang jarang berlaku yang berlaku tanpa batu karang. Jenis ini sering dikaitkan dengan penyakit kritikal, seperti jangkitan teruk, trauma, atau pembedahan, dan boleh menjadi lebih mencabar untuk dikenali dan dirawat.

Tanda dan Gejala Cholecystitis

Gejala cholecystitis boleh berbeza-beza dalam keparahan dan tempoh, tetapi selalunya termasuk:

• Kesakitan yang teruk dan berterusan di bahagian atas kanan atau tengah abdomen, yang mungkin memancar ke belakang atau bahu kanan
• Sakit bertambah teruk selepas makan, terutamanya makanan berlemak
• Kelembutan atau bengkak di bahagian atas perut kanan
• Loya dan muntah
• Demam dan menggigil tahap rendah
• Warna kekuningan pada kulit dan putih mata (Jaundis)
• Hilang selera makan dan penurunan berat badan 
• Rasa kenyang atau kembung perut

Punca dan Faktor Risiko Kolesistitis

Penyebab utama kolesistitis adalah batu karang, deposit kecil dan keras yang terbentuk dalam pundi hempedu. Batu-batu ini boleh menyekat saluran sistik, yang membawa kepada pembentukan hempedu dan keradangan pundi hempedu yang seterusnya.

Penyebab dan faktor risiko lain yang berpotensi untuk cholecystitis termasuk:

• Obesiti: Menjadi berat badan berlebihan dan mempunyai gaya hidup yang tidak aktif boleh meningkatkan kemungkinan pembentukan batu karang dan cholecystitis.
• Kehamilan: Perubahan hormon dan peningkatan permintaan untuk pundi hempedu semasa kehamilan boleh menyumbang kepada perkembangan cholecystitis.
• Penurunan berat badan yang cepat: Penurunan berat badan yang mendadak dan ketara juga boleh menyebabkan pembentukan batu karang dan cholecystitis.
• Ubat-ubatan tertentu: Sesetengah ubat, seperti pil perancang dan pelbagai jenis menurunkan kolesterol dadah, telah dikaitkan dengan peningkatan peluang pembentukan batu karang.
• Keadaan perubatan asas: Keadaan seperti diabetes, sirosis dan penyakit Crohn juga boleh meningkatkan kemungkinan mendapat kolesistitis.
• Tumor: Tumor dan sista boleh menghalang hempedu daripada mengalir keluar dari pundi hempedu, menyebabkan pembentukan hempedu dan membawa kepada kolesistitis.

Komplikasi Cholecystitis

Walaupun cholecystitis boleh dirawat dengan berkesan dalam banyak kes, jika tidak ditangani, ia boleh membawa kepada komplikasi yang serius, seperti:

• Salah satu komplikasi cholecystitis yang paling serius ialah perkembangan perforasi pundi hempedu. Ia boleh berlaku apabila keradangan dalam pundi hempedu menjadi teruk, menyebabkan dinding pundi hempedu pecah. Penembusan ini boleh mengakibatkan kebocoran hempedu dan kandungan lain ke dalam rongga perut, yang membawa kepada situasi yang berpotensi mengancam nyawa yang dikenali sebagai peritonitis hempedu.
• Satu lagi komplikasi berpotensi kolesistitis ialah pembentukan a abses pundi hempedu. Abses ini berlaku apabila keradangan dalam pundi hempedu membawa kepada perkembangan poket nanah setempat. Abses pundi hempedu boleh menjadi sangat berbahaya, kerana ia boleh pecah dan menyebarkan jangkitan ke seluruh badan.
• Cholecystitis juga boleh membawa kepada perkembangan ileus batu hempedu, keadaan di mana batu karang menjadi bersarang di dalam usus, menghalang aliran makanan yang dicerna. Ia boleh mengakibatkan sakit perut yang teruk, loya dan muntah dan mungkin memerlukan pembedahan kecemasan untuk membuang halangan.
• Dalam sesetengah kes, kolesistitis yang tidak dirawat boleh menyebabkan perkembangan kolangitis akut, jangkitan pada saluran hempedu. Jangkitan ini boleh menjadi komplikasi yang mengancam nyawa, kerana ia boleh menyebarkan jangkitan ke seluruh badan.

Diagnosis Cholecystitis 

Diagnosis cholecystitis biasanya bermula dengan sejarah perubatan yang menyeluruh dan penilaian fizikal: 

• Sejarah perubatan: Doktor akan bertanya tentang simptom pesakit, seperti ketidakselesaan atau sakit perut, loya, dan muntah, dan mungkin juga bertanya tentang sebarang keadaan perubatan asas atau faktor risiko.
• Penilaian fizikal: Semasa penilaian fizikal, doktor mungkin akan meraba perut untuk menilai kelembutan atau bengkak di kuadran kanan atas, di mana pundi hempedu hadir. Mereka juga boleh melakukan ujian yang dipanggil tanda Murphy, yang melibatkan penekanan pada perut semasa inspirasi dalam. Jika gerakan ini menimbulkan kesakitan, ia boleh menunjukkan keradangan pundi hempedu.
• Ultrasound: Ultrasound perut adalah salah satu yang paling biasa digunakan ujian diagnostik untuk cholecystitis. Teknik pengimejan bukan invasif ini boleh membantu mengenal pasti batu karang, keradangan, atau penebalan dinding pundi hempedu. Ultrasound juga boleh memberikan maklumat tentang saiz dan bentuk pundi hempedu, yang boleh membantu menentukan keterukan keadaan.
• Ujian tambahan: Ujian diagnostik lain yang mungkin membantu ialah imbasan CT perut. Teknik pengimejan ini boleh memberikan maklumat yang lebih komprehensif tentang pundi hempedu dan struktur sekeliling. Ia mungkin bermanfaat dalam kes di mana diagnosis tidak jelas, atau komplikasi disyaki.

Kadangkala, doktor boleh memerintahkan analisis darah, seperti ujian fungsi hati (LFT) dan kiraan darah lengkap (CBC). Ujian ini boleh mengenal pasti kehadiran jangkitan atau keadaan asas lain yang menyumbang kepada gejala pesakit.

Rawatan untuk Cholecystitis

Rawatan untuk cholecystitis biasanya bergantung pada keterukan keadaan dan kehadiran sebarang komplikasi.

• Rawatan konservatif: Dalam kes cholecystitis yang ringan, pengurusan awal mungkin melibatkan langkah konservatif, seperti rawatan sakit cholecystitis dan pengubahsuaian diet. Pesakit mungkin diarahkan untuk mengelakkan makanan berlemak atau berminyak, memburukkan lagi keadaan. Doktor juga boleh menetapkan ubat untuk mengurangkan keradangan dan kesakitan.
• Pembedahan: Jika kolesistitis lebih teruk atau pesakit mengalami komplikasi, doktor mungkin mengesyorkan campur tangan pembedahan. Prosedur pembedahan yang paling biasa untuk merawat cholecystitis ialah kolesistektomi, yang melibatkan pengangkatan pundi hempedu.
• Kolesistektomi boleh dilakukan sama ada menggunakan terbuka atau invasif minimum (laparoskopi) pendekatan. Dalam kolesistektomi terbuka, pakar bedah membuat hirisan yang lebih besar di bahagian atas abdomen untuk mengakses pundi hempedu. Sebaliknya, dalam kolesistektomi laparoskopi, pakar bedah menggunakan hirisan yang lebih kecil dan kamera kecil (laparoskop) untuk membimbing prosedur.
• Kolesistektomi laparoskopi secara amnya merupakan pendekatan pembedahan yang diutamakan, kerana ia dikaitkan dengan masa pemulihan yang lebih singkat dan komplikasi yang lebih sedikit daripada pembedahan terbuka. Walau bagaimanapun, dalam beberapa kes, doktor mungkin menentukan bahawa kolesistektomi terbuka adalah pilihan yang lebih sesuai, seperti jika pesakit pernah menjalani pembedahan perut sebelum ini atau jika terdapat kebimbangan tentang kerumitan prosedur.
• Antibiotik: Sebagai tambahan kepada rawatan pembedahan, doktor mungkin menetapkan antibiotik untuk membantu menguruskan sebarang jangkitan asas atau mencegah komplikasi, seperti penembusan pundi hempedu atau abses.

Kesimpulan

Cholecystitis adalah penyakit yang serius keadaan perubatan yang boleh menyebabkan pelbagai komplikasi yang boleh mengancam nyawa jika tidak diurus dengan betul. Dengan memahami potensi risiko dan mendapatkan rawatan perubatan segera, individu yang mengalami kolesistitis boleh bekerjasama dengan doktor mereka untuk menyesuaikan pelan rawatan yang sesuai dan meminimumkan kemungkinan komplikasi.

Soalan Lazim

1. Apakah punca utama kolesistitis?

Sebab yang paling biasa untuk cholecystitis adalah batu karang. Batu hempedu boleh menghalang sebahagian atau keseluruhan saluran hempedu, mengakibatkan pengumpulan hempedu dalam pundi hempedu dan menyebabkan keradangan. Penyebab lain kolesistitis yang berpotensi termasuk jangkitan, kecederaan pada pundi hempedu, dan keadaan perubatan tertentu, seperti kencing manis atau obesiti.

2. Ujian manakah yang positif untuk kolesistitis?

Beberapa analisis diagnostik boleh mengesahkan kehadiran cholecystitis. Salah satu ujian yang paling biasa digunakan ialah ultrasound perut, yang boleh membantu mengenal pasti batu karang dan sebarang keradangan atau penebalan dinding pundi hempedu. Ujian lain yang mungkin positif untuk kolesistitis termasuk imbasan CT perut, ujian darah (seperti CBC dan ujian fungsi hati), dan ujian yang dikenali sebagai tanda Murphy, yang melibatkan penekanan pada perut semasa inspirasi dalam untuk menimbulkan kesakitan.

3. Bolehkah kolesistitis sembuh tanpa pembedahan?

Dalam sesetengah kes, kes ringan kolesistitis boleh diuruskan dengan rawatan konservatif, seperti pengurusan kesakitan, pengubahsuaian diet, dan penggunaan ubat anti-radang. Walau bagaimanapun, dalam kes yang lebih teruk atau jika komplikasi berkembang, pembedahan (biasanya dalam bentuk kolesistektomi atau pembuangan pundi hempedu) selalunya merupakan rawatan yang disyorkan.

Pasukan Perubatan CARE

4