Hipokemia

Hipoksemia ialah keadaan perubatan serius yang berlaku apabila kekurangan oksigen dalam darah. Ini boleh memberi kesan yang tidak boleh diukur pada kesihatan, menyebabkan pelbagai gejala dan berpotensi mengakibatkan komplikasi jika tidak dirawat. Memahami tanda-tanda tahap oksigen darah rendah adalah penting untuk pengesanan awal & pengurusan yang betul.

Apakah Oksigen Darah Rendah (Hipoksemia)?

Hipoksemia adalah keadaan perubatan yang dicirikan oleh tahap oksigen yang rendah dalam darah. Keadaan ini berbeza dengan hipoksia, yang merujuk kepada tahap oksigen yang rendah dalam tisu badan.

Apabila anda bernafas, oksigen dari udara bergerak melalui paru-paru anda ke dalam kantung udara kecil yang dipanggil alveoli. Pembuluh darah berhampiran alveoli ini mengambil oksigen, yang kemudiannya beredar ke seluruh badan anda. Hipoksemia boleh berlaku jika anda tidak dapat menghirup oksigen yang mencukupi atau jika oksigen yang anda sedut tidak dapat mencapai aliran darah anda dengan berkesan.

Gejala Tahap Oksigen Darah Rendah

Hipoksemia boleh nyata dalam pelbagai cara, bergantung kepada sama ada ia akut atau kronik. Hipoksemia akut biasanya menunjukkan gejala yang lebih ketara. Ini termasuk: 

• Sesak nafas
• Bernafas cepat
• Dengung
• Serangan batuk
• Kekeliruan
• Denyutan jantung yang cepat
• Perubahan dalam warna kulit, seperti warna kebiruan pada kulit, kuku atau bibir (sianosis)

Hipoksemia kronik, sebaliknya, mungkin lebih mencabar untuk dikesan. Ini kerana badan kadangkala boleh mengimbangi kekurangan oksigen dalam aliran darah. Walau bagaimanapun, dari masa ke masa, ia boleh menyebabkan komplikasi yang serius. 

Dalam sesetengah kes, hipoksemia boleh menyebabkan gejala tambahan, seperti: 

• Kegelisahan
• Sakit kepala
• kebimbangan
• Denyutan jantung perlahan (bradikardia) 
• Kegelisahan yang melampau

Adalah penting untuk diingat bahawa simptom oksigen darah rendah boleh berbeza-beza berdasarkan keterukan hipoksemia, punca asasnya dan bahagian badan yang terjejas. 

Punca Hipoksemia

Hipoksemia mempunyai pelbagai punca asas, terutamanya daripada keadaan yang menjejaskan aliran darah atau pernafasan. Sebab yang paling biasa untuk paras oksigen darah rendah adalah penyakit yang memberi kesan kepada jantung atau paru-paru. Sebab-sebab lain ialah:

• Sindrom gangguan pernafasan akut (ARDS)
• Anemia
• Asma
• Bronkitis
• Penyakit paru-paru obstruktif (COPD)
• Kecacatan jantung kongenital
• Kegagalan jantung kongestif
• Emfisema
• Pneumonia
• Edema pulmonari
• Embolisme paru-paru
• Fibrosis paru
• Hipertensi pulmonari
• Altitud yang tinggi
• Penyakit paru-paru interstisial
• Ubat-ubatan tertentu yang memperlahankan pernafasan (seperti anestesia dan narkotik)
• Apnea tidur boleh mengakibatkan hipoksemia pada waktu malam
• Keabnormalan jantung seperti shunting kanan ke kiri

Komplikasi atau Kesan Sampingan Hipoksemia

Tahap oksigen darah rendah adalah keadaan perubatan yang serius yang memerlukan rawatan perubatan segera. Apabila tahap oksigen darah rendah, organ dan tisu dalam badan tidak mendapat oksigen yang mencukupi untuk berfungsi dengan betul. Ini boleh mengakibatkan komplikasi yang teruk jika dibiarkan tanpa pengawasan. Ini mungkin termasuk: 

• Hipertensi pulmonari
• cor pulmonale
• Kegagalan jantung sebelah kanan
• Polycythemia
• Kegagalan jantung
• Hipoksia serebrum
• Keadaan mental yang berubah 
• Koma 

Diagnosa

Mendiagnosis hipoksemia melibatkan beberapa ujian untuk mengukur tahap oksigen dalam darah dan mengenal pasti punca asas. 

• Oksimetri nadi: Ini adalah kaedah cepat dan tidak invasif untuk menilai ketepuan oksigen. Garis panduan semasa mencadangkan bahawa individu yang mempunyai ketepuan oksigen sebanyak 92% atau kurang perlu menjalani penilaian lanjut.
• Ujian Gas Darah Arteri (ABG): Ujian ini lebih tepat menganalisis tahap oksigen dan karbon dioksida. Keputusan ABG menunjukkan seberapa baik paru-paru bertukar gas dan boleh membantu menentukan sama ada terapi oksigen diperlukan.
• Ujian Pengimejan: X-ray atau imbasan CT membantu memeriksa paru-paru dan mengenal pasti sebarang kelainan. Ini boleh membantu menentukan punca hipoksemia, seperti jangkitan paru-paru atau masalah struktur.
• Ujian Berjalan Enam minit: Ujian ini melibatkan pesakit berjalan di atas permukaan rata selama enam minit untuk menilai fungsi paru-paru dan jantung di bawah senaman ringan.
• Oksimetri Semalaman: Oximetry mungkin disyorkan untuk individu yang disyaki hipoksemia kronik untuk memantau tahap oksigen semasa tidur. Ini boleh membantu mendiagnosis keadaan seperti apnea tidur yang boleh menyebabkan gejala oksigen darah rendah.

Rawatan

Rawatan untuk hipoksemia tertumpu pada peningkatan paras oksigen darah dan menangani punca yang mendasari. 

• Terapi Oksigen: Doktor sering menggunakan oksigen tambahan sebagai campur tangan utama. Ini melibatkan pernafasan udara dengan kepekatan oksigen yang lebih tinggi melalui topeng atau kanula hidung yang disambungkan ke tangki oksigen atau penumpu. Tempoh dan intensiti terapi oksigen bergantung pada keterukan keadaan.
• Ubat-ubatan:
  • Penyedut yang mengandungi bronkodilator atau steroid untuk penyakit pulmonari obstruktif kronik (COPD) atau asma jangka panjang yang teruk
  • Diuretik membantu mengeluarkan cecair berlebihan dari paru-paru dalam kes edema pulmonari.
  • Rawatan topeng tekanan saluran udara positif berterusan (CPAP) untuk apnea tidur
  • Dalam kes hipoksemia yang teruk, terutamanya yang berkaitan dengan sindrom gangguan pernafasan akut, ventilator mungkin diperlukan untuk membantu pernafasan. 
  • Untuk hipoksemia refraktori yang tidak bertindak balas terhadap rawatan awal, ubat atau terapi tambahan mungkin digunakan.
  • Pengurusan simptom hipoksemia selalunya melibatkan pemantauan tetap paras oksigen menggunakan oksimeter nadi. Jika gejala bertambah buruk atau berterusan, rawatan perubatan segera adalah penting untuk mengelakkan komplikasi dan kerosakan organ.

Bila Berjumpa Doktor

Menyedari masa untuk mendapatkan rawatan perubatan untuk hipoksemia adalah penting untuk mencegah komplikasi yang serius. Hubungi doktor anda:

• Jika anda mengalami sebarang gejala paras oksigen darah rendah, terutamanya jika anda mempunyai masalah jantung atau paru-paru
• Jika anda melihat sesak nafas, pernafasan yang cepat, atau berdehit
• Jika anda melihat degupan jantung yang cepat atau perubahan dalam warna kulit, seperti warna kebiruan pada kuku, bibir atau kulit anda
• Jika anda mengalami gejala seperti hipertensi pulmonari atau kegagalan jantung sebelah kanan, adalah penting untuk berjumpa doktor dengan segera.
• Jika anda mengalami sebarang perubahan mendadak dalam tingkah laku atau kesedaran, seperti kekeliruan atau kegelisahan
• Jika anda mempunyai keadaan perubatan yang berterusan dan simptom biasa anda bertambah teruk secara tidak dijangka atau anda mengalami simptom baharu yang mungkin menunjukkan hipoksemia, dapatkan rawatan perubatan segera.

pencegahan

Walaupun tidak mungkin untuk mencegah semua kes hipoksemia, anda boleh mengambil beberapa langkah untuk mengurangkan risiko anda. Ini termasuk: 

• Menguruskan keadaan kesihatan anda adalah penting. Contohnya, jika anda menghidap asma atau apnea tidur, pastikan ia dirawat dengan betul. 
• Berhenti merokok adalah satu lagi langkah penting, kerana ia boleh meningkatkan peredaran dan fungsi paru-paru anda dengan ketara dalam beberapa minggu.
• Untuk melindungi paru-paru anda, elakkan pendedahan kepada pencemaran udara dan asap berbahaya. Pakai peralatan perlindungan yang sesuai jika anda bekerja dalam persekitaran dengan asap kimia. 
• Mencegah jangkitan juga penting, kerana ia boleh menyebabkan radang paru-paru, sebab biasa untuk hipoksemia. 
• Basuh tangan anda dengan kerap dan dapatkan vaksinasi yang sesuai.
• Membuat pilihan gaya hidup sihat boleh membantu mengurangkan risiko keadaan yang menyebabkan hipoksemia. Ini melibatkan pemakanan seimbang, kerap bersenam, mengekalkan BMI yang sihat, dan mencari cara untuk menguruskan tekanan.
• Jika anda merancang untuk melakukan perjalanan ke altitud yang lebih tinggi, berikan masa untuk menyesuaikan diri dengan selamat. 
• Berhati-hati bahawa ubat-ubatan dan situasi tertentu boleh meningkatkan risiko hipoksemia anda. Sentiasa berunding dengan doktor anda tentang sebarang langkah berjaga-jaga khas yang perlu anda ambil semasa dalam perjalanan atau menukar ubat.

Soalan Lazim

1. Bagaimanakah saya boleh meningkatkan tahap oksigen saya?

Terdapat beberapa cara untuk meningkatkan tahap oksigen darah anda secara semula jadi. Satu kaedah yang berkesan ialah menghirup udara segar dengan membuka tingkap atau berjalan di luar. Tindakan mudah ini boleh meningkatkan jumlah oksigen yang diambil oleh badan anda. Berhenti merokok adalah satu lagi langkah penting, kerana ia boleh meningkatkan peredaran dengan ketara dalam beberapa minggu selepas rokok terakhir anda. Mempraktikkan senaman pernafasan, seperti pernafasan bibir dan pernafasan dalam perut, juga boleh membantu membuka saluran pernafasan anda dan meningkatkan oksigen dalam darah anda.

2. Apakah hipoksemia vs hipoksia?

Walaupun sering digunakan secara bergantian, hipoksemia dan hipoksia adalah keadaan yang berbeza. Hipoksemia merujuk kepada tahap oksigen yang rendah dalam darah, manakala hipoksia bermaksud tahap oksigen yang rendah dalam tisu. Hipoksemia boleh mengakibatkan hipoksia, dan ia sering berlaku bersama-sama, tetapi tidak selalu. Anda boleh menjadi hipoksemia tanpa hipoksik, dan sebaliknya. Hipoksemia lebih mudah untuk didiagnosis dan diukur menggunakan alat seperti oksimeter nadi dan ujian gas darah arteri.

3. Bagaimanakah cara untuk meningkatkan tahap oksigen?

Sebagai tambahan kepada langkah-langkah yang dinyatakan di atas, terdapat cara lain untuk meningkatkan tahap oksigen. Senaman yang kerap, terutamanya kardio, boleh meningkatkan kadar pernafasan anda dan membantu anda menyerap lebih banyak oksigen. Mengekalkan berat badan yang optimum juga penting, kerana berat badan berlebihan boleh membebankan sistem pernafasan. Memakan makanan yang kaya dengan zat besi dan sayur-sayuran berdaun gelap boleh membantu memperkayakan tahap oksigen darah anda. Kekal terhidrat adalah penting, kerana paru-paru yang terhidrat dengan baik lebih cekap untuk menyebarkan oksigen ke dalam aliran darah anda.

4. Bolehkah pesakit pulih daripada hipoksia?

Ya, pesakit boleh pulih daripada hipoksia jika dirawat dengan segera. Pemulihan daripada hipoksia bergantung kepada pelbagai faktor, termasuk keterukan dan tempoh kekurangan oksigen. Rawatan segera, seperti terapi oksigen atau menangani punca asas, boleh meningkatkan proses pemulihan.

Dr Suhas P. Tiple

MBBS, TDD, DNB (Penyakit Pernafasan), CTCCM (ICU Fellowship), CCEBDM
Ganga CARE Hospital Limited, Nagpur

Untuk Tempah Janji Temu, hubungi:

+ 91 40-68106529

5