17 February 2025
Izilonda ezincane ngaphakathi emlonyeni zingacasula futhi zibe buhlungu, ikakhulukazi ezinganeni uma zingakwazi ukuveza ukuthi yini ebangela ubuhlungu. Lapho u-Aryan oneminyaka emibili ubudala wase-Bangalore egula futhi enqaba ukudla noma yini ngoNovemba 2024, abazali bakhe bacabanga ukuthi kungenxa yomkhuhlane omkhulu. Nakuba imfiva yakhe yancipha ngemva kwezinsuku ezimbili, isifiso sakhe sokudla asizange siphinde sibuyele, futhi ekugcineni, abazali bakhe bathola ukuthi imbangela yayiyisilonda ngaphansi kolimi lwakhe.
Umama ka-Aryan, uKavitha Jain, ongunjiniyela wezinhlelo zekhompyutha kanye nesakhamuzi sase-Bangalore utshela i-Happiest Health ukuthi umfana wayengenazo izilonda ngesikhathi beqala ukubonana nodokotela. "Wanikezwa isiraphu ye-paracetamol, futhi waba ngcono ezinsukwini ezimbili. Waba nesilonda ngaphansi kolimi lwakhe, esasingabonwa," kusho uJain.
Lapho ulwelwesi oluthambile lomlomo luphuka, luba isilonda. Nakuba kucasula futhi kubuhlungu, akunangozi futhi kwelapheka phakathi kwezinsuku ezingu-7 kuya kweziyi-10. Ngokwezokwelapha, zaziwa nangokuthi izilonda ze-canker noma izilonda ze-aphthous. Lezi zilonda zingabonakala zivuvukele futhi zibe nemibala ehlukahlukene, kuhlanganise nomhlophe, obomvu, ophuzi noma ompunga.
"Noma yiziphi izilonda ezinganeni ziyazikhawulela, kodwa izilonda zomlomo zingase zithathe isikhathi ukuphola ngenxa yokungqubuzana kanye nama-enzyme ane-acidic ematheni. Izimbangela ezivame kakhulu ezinganeni izifo ezibangelwa amagciwane kanye nokuntuleka kwamavithamini," kusho uDkt Vittal Kumar Kesireddy, umeluleki nomphathi, uphiko lwezingane, i-CARE Hospitals, e-Baderabad Hills.
Waphawula ukuthi nakuba isandla, unyawo kanye nesifo somlomo (HFMD) kuyisifo esivamile segciwane esibangela izilonda emlonyeni, ezinye izifo ezibangelwa amagciwane zingase zibangele izilonda ezifanayo. "Ngesikhathi sokutheleleka, amasosha abo omzimba abe sengozini, okwenza ulwelwesi lwamafinyila lomlomo lube sengozini kakhulu. Izimbangela ezivame kakhulu zokuntuleka kwevithamini B2 noma i-riboflavin, uvithamini B12 no-vitamin C, ikakhulukazi ezinganeni ezineminyaka ephakathi kuka-2-3. Kungase kube ngenxa ye-neophobia lapho izingane zingakudli ukudla okusha futhi ziphuthelwe ukudla okunomsoco," kusho uDkt Kesiddy.
Njenganoma yimuphi umzali onengane egulayo, uKavitha naye wamfunza amasobho ashisayo acasula izilonda zakhe nakakhulu. “U-Aryan wayekhala alikhafule, yilapho-ke sabona khona isilonda esingezansi kolimi lwakhe, ngakhathazeka kakhulu eseyeka ukuphuza ubisi ngisho namanzi, udokotela wasikisela ukuba sisebenzise ijeli ebangela ukuba ndikindiki, eyamsiza ekudambiseni ubuhlungu,” kusho uKavitha.
U-Sannidhi A oneminyaka engu-14 ubudala wase-Bangalore, osanda kuthola izinsimbi zamazinyo (insimbi), waqala ukuba nezilonda ngenxa yokungqubuzana okudalwe ama-aligners amasha. "Izilonda ziqale kusukela ngesikhathi ngifakwe ezinsimbini zokuqinisa izinyawo. Kunzima kakhulu ukuhlafuna ukudla nokukhuluma," kusho u-Sannidhi.
“Izilonda ngenxa yemishini yamazinyo zivamile ezinganeni njengoba zibangela ukucasuka,” kusho uDkt Ponnudurai, udokotela wamazinyo ezingane e-Sunshine Dental, e-Chennai. “Ezinye izimbangela ezivamile zezilonda ukulimala okubangelwa isixubho, amabristle aqinile noma ukuwa kwezingane okuholela ekulimaleni emlonyeni,” usho kanje, wengeza ngokuthi ukuhlala ungenawo amanzi kuzokwenza izicubu zibe manzi futhi kunciphise namathuba okungqubuzana.
UDkt Ponnudarai uthe izingane nazo zingaba nesilonda ngokuziluma isihlathi noma ulimi lwangaphakathi ngephutha. "Ukudla okune-asidi, ukucindezeleka noma ukulunywa kwezihlathi noma izindebe ngemuva kwezinqubo zamazinyo nakho kungase kubangele izilonda. Izingane zizwa umuzwa obuhlungu ngenxa ye-anesthesia enikezwa ngesikhathi sokuhlinzwa, futhi lokho kungase kuholele ekutheni balume indawo kuze kube yilapho umphumela uphela," echaza.
Izilonda eziphindelelayo ezinganeni zingaba ngenxa yokuntula ukudla okunomsoco noma ezibangelwa izinto ezisetshenziswayo ezithinta amathambo. UDkt Kesireddy uxwayisa abazali ukuthi bahlole ingane yabo uma inezilonda eziphindelelayo, okungaba wuphawu lokuntuleka kokuzivikela komzimba. "Uma ingane iphinda ithola izilonda izikhathi ezi-3 - 5 ezinyangeni eziyisithupha noma ngonyaka, kungcono ukuthi ingane ihlolelwe ukuzivikela komzimba ukuze kukhishwe noma yiziphi izimo ezingaphansi kwayo," esho.
Isixhumanisi Esiyisethenjwa
https://www.happiesthealth.com/articles/parenting/tackling-mouth-ulcers-in-children