I-Nocturia
I-Nocturia, isifiso esivamile sokukhipha umchamo ebusuku, ingaphazamisa ukulala futhi ithinte ukuphila kwansuku zonke. Lesi simo esivamile sithinta abantu abaningi, ikakhulukazi njengoba bekhula. Izimbangela ze-Nocturia zingasukela emikhubeni yokuphila elula ziye ezinkingeni zezokwelapha, futhi izimpawu zayo zingaba nomthelela enhlalakahleni yonke. Ake sihlole ukungena nokuphuma kwe-nocturia, okuhlanganisa izimbangela zayo, izimpawu, kanye nokuxilongwa.
Iyini i-Nocturia?
I-Nocturia yisimo sezokwelapha esivamile esibonakala ngesidingo sokuvuka ebusuku ukuze uchame. Kuwuphawu oluvamile lomchamo oluthinta abantu abaningi, ikakhulukazi njengoba bekhula. I-Nocturia ayisona isifo ngokwaso kodwa iwuphawu lwezinye izimo ezingaphansi.
Ngokomthetho, umuntu unesifo se-nocturia uma evuka embhedeni ukuze achame kanye noma ngaphezulu ngobusuku. Nokho, kuvame ukukhathaza kakhulu lapho umuntu evuka kabili noma ngaphezulu ukuze asebenzise indlu yokugezela. Ngesikhathi sokulala okuvamile, umzimba ukhiqiza umchamo omncane ogxile kakhulu, okuvumela abantu abaningi ukuba balale bengaphazanyiswa amahora angu-6 kuya kwangu-8 ngaphandle kokuchama.
Izinkinga ze-Nocturia
Isifo i-Nocturia sinezimbangela ezimbalwa eziyisisekelo, kusukela emikhubeni yokuphila elula kuye kwezimo zezokwelapha eziyinkimbinkimbi.
- Ukukhiqiza Umchamo Oweqile Ebusuku: Lesi simo silinganiselwa ukuthi sinomthelela kufika ku-88% wezigameko ze-nocturia. I-Nocturnal polyuria ingabangelwa izici ezihlukahlukene, okuhlanganisa izinguquko kusigqi sokujikeleza komzimba, esidala ukuthi abantu abadala asebekhulile bakhiqize umchamo omningi ebusuku.
- Umthamo Wesinye: Lokhu kungase kube ngenxa yezifo zomgudu womchamo, isinye esisebenza ngokweqile, noma ukwanda kwe-prostate (benign prostatic hyperplasia) emadodeni. Lezi zimo zingabangela ukuvuvukala komgudu womchamo futhi zidale isifiso esikhulu sokuchama, ikakhulukazi ebusuku.
- Izinkinga Zokulala: Ukuvimbela apnea kuthinta ukuphefumula ngesikhathi sokulala futhi kuthonya amazinga e-hormone ngendlela ekhulisa ukukhiqizwa komchamo. Ukwengeza, izinkinga zokulala zingenza abantu baqaphele ngokwengeziwe isidingo sabo sokuchama, okuholela ohambweni oluvamile lokuya endlini yokugezela.
- Ezinye Izinto: Lokhu kuhlanganisa izinguquko zamahomoni, izinkinga zenhliziyo, sikashukela, kanye nokudla uketshezi oluningi, ikakhulukazi uma sekusondele isikhathi sokulala.
- Imithi: Imithi ethile, ikakhulukazi i-diuretics, ingakhuphula ukukhiqizwa komchamo futhi iholele ku-nocturia.
Izimpawu ze-Nocturia
I-Nocturia, noma ukuchama ngokweqile ebusuku, kunezimpawu ezimbalwa ezihlukene ezingathinta izinga lempilo yomuntu. Lokhu kungase kuhlanganise:
- Uphawu oluyinhloko lwe-nocturia ukuvuka kabili noma ngaphezulu ebusuku ukuze uchame.
- Kwabanye abantu abane-nocturia, kungase kube nokwanda komthamo womchamo okhiqizwayo, isimo esaziwa ngokuthi i-polyuria. Lokhu kusho ukuthi abagcini nje ngokuchama kaningi, kodwa futhi bakhipha umchamo omkhudlwana isikhathi ngasinye.
- Ukuphazamiseka kokulala okubangelwa i-nocturia kungaba nomthelela omkhulu empilweni yansuku zonke. Kungabangela ukozela, ukushintsha kwemizwa, nokukhathala okuvamile usuku lonke.
- Ezinye izimpawu zomchamo zingase zihambisane ne-nocturia. Lokhu kubandakanya:
Ukuxilongwa kwe-Nocturia
- Umlando Wezokwelapha: Odokotela ngokuvamile baqala ngokubuyekeza umlando wezokwelapha wesiguli, bagxile ezimpawini eziphansi zomgudu womchamo, okuhlanganisa ubude nobuningi beziqephu ze-nocturia. Baphinde bacabangele izimo ezifanayo, ikakhulukazi izifo zenhliziyo, zemizwa, kanye ne-urogenital.
- Idayari ye-Voiding yamahora angama-24: Iziguli zicelwa ukuthi zirekhode ulwazi mayelana noketshezi lwazo eziluphuzayo, isikhathi eziluthathayo, kanye nevolumu yokuchama ngakunye, okuhlanganisa neziqephu ze-nocturia. Le dayari isiza ukunquma inani lama-micturitions emini nasebusuku, umthamo ophelele womchamo okhiqizwayo, nokuthi i-nocturnal polyuria ikhona yini.
- Izivivinyo Zomzimba: Ukuhlolwa kwe-gynecological kanye ne-prostate ngokuvamile kwenziwa ukuze kukhishwe ezinye izinkinga eziyisisekelo.
- Ukuhlolwa Kwaselabhorethri: Ukuhlaziywa komchamo kanye nesiko lomchamo kungase kuyalwe ukuze kukhishwe izifo noma okunye okungavamile. Kwezinye izimo, ukuhlolwa okwengeziwe okufana namazinga eglucose egazini, i-serum electrolyte, noma izifundo ze-urodynamic zingabhekwa njengesidingo.
- Ukufanekisa: Ukuxilongwa kwe-Ultrasound yesistimu ye-urogenital, egxile kwesinye kanye ne-prostate gland, inganikeza ukuqonda okubalulekile.
Ukwelashwa kwe-Nocturia
Ukwelashwa kwe-nocturia kugxile ekubhekaneni nezimbangela eziyisisekelo nokulawula izimpawu. Indlela yokwelapha i-nocturia ngokuvamile ihlanganisa inhlanganisela yezinguquko zendlela yokuphila kanye nokungenelela kwezokwelapha:
- Ukuguqulwa kwendlela yokuphila:
- Ukunciphisa ukuphuza uketshezi kusihlwa, ikakhulukazi iziphuzo ezine-caffeine notshwala.
- Ukuthulula esinyeni ngaphambi kokulala
- Ukuphakamisa imilenze yabo kusihlwa ukuze bathuthukise ukusatshalaliswa koketshezi
- Izinguquko zokudla kanye nokwandisa umsebenzi womzimba uma kwenzeka ukuqunjelwa
- Ukwelashwa Kwemithi: Angase acatshangelwe uma ukwelashwa okuvamile kwehluleka.
- I-Desmopressin, i-analogue yokwenziwa ye-vasopressin, inomthelela ekwehliseni ukukhiqizwa komchamo ebusuku.
- Ezigulini ezinezimpawu zesinye esisebenza ngokweqile, odokotela bangase banikeze imithi ye-anticholinergic. Le mithi isiza ekunciphiseni ukugogeka kwemisipha yesinye, okungenzeka yehlise ukuphuthuma kanye nemvamisa yokuchama.
- Ama-diuretics angasetshenziswa ukulawula ukukhiqizwa komchamo. Lezi zivame ukunikezwa ntambama ukuze kuthuthukiswe i-diuresis emini futhi kunciphise ukukhiqizwa komchamo wasebusuku.
Uzoyibona Nini Udokotela
I-Nocturia ayiyona ingxenye evamile yokuguga futhi idinga ukunakwa okukhethekile. Bonana nodokotela uma uvuka izikhathi ezimbili noma ngaphezulu ubusuku ngabunye ukuze usebenzise indlu yokugezela.
Khumbula, i-nocturia iyelapheka, futhi akudingekile ukuba uhlale nayo. Ukufuna iseluleko sezokwelapha kungaholela kumasu okuphatha asebenzayo, okungase kube ngcono ikhwalithi yokulala kanye nempilo yonke.
Izindlela Zokuvimbela Nezasekhaya ze-Nocturia
Ukuvimbela i-nocturia kuhilela ukwenza izinguquko endleleni yokuphila nokuthatha imikhuba enempilo.
- Phatha I-Fluid Entake: Kuyancomeka ukuthi unciphise inani loketshezi oluphuzwayo ngaphambi kwesikhathi sokulala, ngesiphuzo sokugcina esiphuzwa cishe ngo-8:00 PM esikhundleni sika-10:00 PM.
- Ukunciphisa I-Caffeine Notshwala: Lezi zinto zingacasula esinyeni futhi ziphazamise indlela yokulala, izimpawu ezingase zibe zimbi kakhulu. Kunalokho, khetha amanzi noma itiye le-herbal ekuqaleni kosuku.
- Ukuphakamisa Imilenze: Kubantu abavuvukele amaqakala, ukuphakamisa imilenze nezinyawo cishe ihora phakathi nosuku kungaba yinzuzo.
- Ukugcina Isisindo Esinempilo: Isisindo somzimba eseqile singabeka ingcindezi engadingekile esinyeni, okwandisa amathuba okuba ne-nocturia. Ukuvivinya umzimba njalo nokudla okunomsoco kungasiza ukuzuza nokugcina isisindo esinempilo.
- Ukudala Indawo Elungele Ukulala Kubalulekile: Qinisekisa ukuthi igumbi lakho lokulala alilula kakhulu noma alibanda kakhulu, njengoba lezi zici zingaphazamisa ukulala futhi zibangele iziqephu ze-nocturia.
- Ukunciphisa Ukulala Kwasemini: Kungase futhi kuthuthukise ikhwalithi yokulala ebusuku.
- Idayari ye-Fluid: Ukugcina idayari yokudla kanye ne-fluid kungasiza ekuboneni izinto ezingase zibe yizisusa ze-nocturia. Ngokulandelela ukudla kanye nezimpawu, abantu bangaqonda kangcono izimpendulo zemizimba yabo futhi benze izinqumo ezinolwazi mayelana nokudla kwabo kanye nokusebenzisa uketshezi.
- Izivivinyo Zokuqeqesha Isinye: Lokhu kuhilela ukwandisa kancane kancane isikhathi phakathi kokuchama phakathi nosuku, okungasiza ekuthuthukiseni ukulawula isinye ebusuku. Ukuzivocavoca kwe-Kegel kungasiza futhi ukulawula ukuphuthuma komchamo ngokuqinisa imisipha yaphansi ye-pelvic.
Isiphetho
I-Nocturia yinkinga evamile ethinta abantu abaningi, ikakhulukazi njengoba bekhula. Kungase kube nomthelela omkhulu kukhwalithi yomuntu yokulala kanye nempilo yonke. Ngokuqonda izimbangela zayo ezingaba khona, izimpawu, nezinketho zokwelapha, abantu ngabanye bangathatha izinyathelo zokuphatha lesi simo ngempumelelo. Kusukela ekushintsheni kwendlela yokuphila kuya ekungeneleleni kwezokwelapha, kunezindlela ezihlukahlukene zokubhekana ne-nocturia nokuthuthukisa amaphethini okulala.
Imibuzo Evame Ukubuzwa
1. Ivame kangakanani i-nocturia?
I-Nocturia yisimo esivamile esithinta izigidi zabantu emhlabeni jikelele. Imvamisa yaso ikhula ngokukhula, okuthinta kufikela ku-50% wabantu abadala abangaphezu kweminyaka engama-50. Kubantu abadala asebekhulile abaneminyaka engu-80 nangaphezulu, ukuvama kungakhuphukela ku-80-90%, futhi cishe u-30% uba neziqephu ezimbili noma ngaphezulu ebusuku.
2. Uyini umehluko phakathi kwe-nocturia nokuchama njalo?
I-Nocturia ibhekisela ngokusobala ekuvukeni ebusuku ukuze uchame, kuyilapho ukuvuthwa njalo kungenzeka nganoma yisiphi isikhathi sosuku. I-Nocturia ihilela isikhathi sokulala ngaphambi nangemva kwesiqephu somchamo ngasinye, kuyilapho ukuchama njalo emini akuphazamisi ukulala.
3. Ingabe i-nocturia iyingxenye evamile yokuguga?
Nakuba i-nocturia ivame kakhulu ngokukhula, ayibhekwa njengengxenye evamile yokuguga. Ngokuvamile kubonisa isimo esicashile esidinga ukunakwa nokwelashwa.
4. Yini okufanele ngiyenze uma ngiba nocturia?
Uma uvuka njalo kabili noma ngaphezulu ubusuku ngabunye ukuze uchame, kuyatuseka ukubonana nodokotela. Bangasiza ekuboneni izimbangela ezingase zibe khona futhi bakhe uhlelo olufanele lokwelapha.
5. Ingabe zikhona izimo zokwelapha ezithile ezibangela i-nocturia?
Izimo eziningana zezokwelapha zingaholela ku-nocturia, kuhlanganise nesifo sikashukela, izifo ze-urinary tract, i-prostate ekhulisiwe, isinye esisebenza ngokweqile, ukuhluleka kwenhliziyo, nokuphazamiseka kokulala njengokuphelelwa umoya.
6. Ingabe i-nocturia ingathinta ikhwalithi yokulala?
Yebo, i-nocturia ingaba nomthelela omkhulu kwikhwalithi yokulala. Kuphazamisa amaphethini okulala, okuholela ekukhathaleni emini, ukuncipha kokusebenza kwengqondo, futhi kunciphise ikhwalithi yokuphila iyonke.
7. Kungani ngichama njalo ngemva kwamahora ama-2 ebusuku?
Izici ezihlukahlukene, okuhlanganisa ukuphuza kakhulu uketshezi ngaphambi kokulala, imithi ethile, noma izimo zezokwelapha ezicashile, kungabangela ukuchama njalo ebusuku. Ukuhlaziya okuphelele okwenziwa udokotela kungasiza ekutholeni imbangela ethile.
8. Odokotela bomchamo bayiphatha kanjani i-nocturia?
Izazi ze-Urologists zingasebenzisa izindlela ezihlukahlukene zokwelapha i-nocturia, kuye ngokuthi imbangela yayo. Lokhu kuhlanganisa ukuguqulwa kwendlela yokuphila, imithi yokunciphisa ukukhiqizwa komchamo noma ukuthuthukisa ukusebenza kwesinye, nokwelashwa kwezimo ezingaphansi.
9. Ingabe i-nocturia isifo sikashukela?
Nakuba i-nocturia ingesona isifo sikashukela ngokwaso, ingaba uphawu lwesifo sikashukela. Izinga le-glucose ephezulu egazini lingakhuphula ukukhiqizwa komchamo kanye nemvamisa, okuholela ku-nocturia.
10. Ngiwumisa kanjani umchamo ovamile ebusuku?
Ukuze unciphise ukuchama ebusuku, zama ukunciphisa uketshezi ngaphambi kokulala, ugweme iziphuzo ezine-caffeine neziphuzo ezidakayo kusihlwa, futhi uphakamise imilenze yakho ngaphambi kokulala ukuze unciphise uketshezi oluhlala njalo. Uma lezi zinyathelo zingasizi, thintana nodokotela ukuze uthole olunye ucwaningo nezinketho zokwelapha.
CARE Medical Team